*jes UV

*jes

1.
Interjekcio uzata por esprimi konsenton, aprobon, permeson pri la tuto da demando: ĉu vi venos? ― jes, mi venos; ĉu mi povas eliri? ― jes; via parolo estu: jes, jes, ne, ne; ĉio ekster tio estas el malbono [1]; ĉiuj estis jesopiniaj pri tio [2].
Rim.: Sekve, ankaŭ esprimante konsenton pri la tuto da negativa demando, estas logika uzi „jes“ laŭ la kutimo de la lingvoj orientaj (rusa, ĉina, japana): ĉu ŝi ne edziniĝis? demandis Marta — jes, iele tiel fariĝis, ke, kvankam ŝi estis bone edukita kaj bela, ŝi ne edziniĝis Marta ; ĉu mi ne kunestas kun vi? diris Ajna kaj poste ridetis kvazaŭ iom surprizite — jes, vi pravas, dum kelkaj semajnoj mi renkontis vin nur okaze kaj en la kunvenoj [3]. Tamen praktike laŭ la kutimo de la lingvoj okcidentaj „jes“ en tiaj okazoj ofte rilatas sole al la verbo (kaj sekve esprimas negon de la tuto). [Sergio Pokrovskij]
2.
Modala vorteto uzata por emfazi aserton de la frazo: proksima estas la tago, jes, proksima estas la tago de la Eternulo [4]; „sed la floroj ja ne povoscias danci!“ diris la malgranda Ida ― „ho jes!“ diris la studento, „[…] ili gaje dancas, preskaŭ ĉiun nokton ili havas balon“ [5]; jes, jes, estis efektive tiel! [6]; ke tian karakteron la lingvo jes havas, tion oni ne povas serioze nei [7]; ene kuŝis bone enpakita griza tajpilo, simpla kaj ĉiutaga, ĝi jes surhavis la nomon „Valentina“ [8]; ci ne komprenis, jes, ne komprenis! [9].
Rim.: Ĉi tian uzon PIV kaj PAG malrekomendas, supozante ke „tio eble devenas el konfuzo inter la germana ja kaj nia jes“ [10]; efektive, tia konfuzo ja okazis ‐ en tio ke la signifojn de la esperanta ja la PIV-PAG-aj aŭtoroj konfuzis kun „jes“. En la reala uzo ekzistas diferenco inter la konceda-kontrastiga mi ja diris... (tamen...) unuflanke, kaj la senrezerve certiga mi jes diris... (ne pridubu tion), aliflanke. [Sergio Pokrovskij]
1. La Nova Testamento, Mateo 5:37
2. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Sonorilo
3. S. Engholm: Infanoj en Torento, 1934
4. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeĥezkel 30:3
5. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Floroj de la malgranda Ida
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Ĝardeno de la paradizo
7. V. Sadler: Azia Strategio, Esperanto, 1963-01 (6)
8. S. Štimec: Ombro sur Interna Pejzaĝo, 1984
9. E. Miĥalski: Prologo, Ajno: V. 1929
10. PAG, Ekzercaro, §91, Rim. IV
afrikanse:
Ja
albane:
po
amhare:
አዎ
angle:
1. yes
arabe:
نعم
armene:
այո
azerbajĝane:
bəli
beloruse:
1. так 2. так, зразумела, натуральна
bengale:
হ্যাঁ
birme:
ဟုတ်ကဲ့
bosne:
da
bretone:
1. ya
bulgare:
1. да
ĉeĥe:
ano, poslouchám 1. ano
ĉine:
1. 是 [shì]
dane:
ja
estone:
jah
eŭske:
bai
finne:
1. kyllä (myöntävänä vastauksena) ĉu vi venos? ― ~, mi venos: tuletko ― tulen. ĉu mi povas eliri? ― ~: voinko lähteä? ― voit.
france:
1. oui, d'accord (oui)
galege:
si
germane:
1. ja
greke:
1. ναι
guĝarate:
હા
haitie:
repons lan se wi
haŭse:
i
hinde:
हां
hispane:
1. 
hungare:
1. igen
igbe:
ee
indonezie:
1. ya, ia, iya
internaci-signolingve:
1. 
islande:
itale:
1. 
japane:
はい
jave:
ya
jide:
יאָ
jorube:
bẹẹni
kanare:
ಹೌದು
kartvele:
დიახ
kazaĥe:
иә
kimre:
ie
kirgize:
ооба
kmere:
បាទ
koree:
korsike:
kose:
ewe
kroate:
da
kurde:
erê
latine:
etiam
latve:
laŭe:
ແມ່ນແລ້ວ
litove:
taip
makedone:
Да
malagase:
eny
malaje:
ya
malajalame:
അതെ
malte:
iva
maorie:
ae
marate:
होय
monge:
yawg
mongole:
Хэрэв тийм бол
nederlande:
1. ja
nepale:
हो
njanĝe:
inde
okcidentfrise:
ja
panĝabe:
ਜੀ
paŝtue:
هو
pole:
1. tak 2. tak
portugale:
1. sim
ruande:
yego
ruse:
1. да 2. бесспорно, конечно же
samoe:
ioe
signune:
1. y@10
sinde:
ها
sinhale:
ඔව්
skotgaele:
tha
slovake:
počúvam, áno
slovene:
pritrdilen
somale:
haa
ŝone:
ehe
sote:
e
sunde:
nuhun
svahile:
ndiyo
svede:
1. ja
taĝike:
ҳа
taje:
ใช่
tamile:
ஆம்
tatare:
әйе
telugue:
అవును
turke:
1. evet
ukraine:
да
urdue:
جی ہاں
uzbeke:
ha
vjetname:
vâng
volapuke:
1. si
zulue:
yebo

*jesa

Konsentanta, aprobanta, permesanta: ĉu li donis al vi jesan respondon aŭ nean? [11]; li sidiĝis denove kaj jese balancis la kapon [12].
angle:
affirmative
beloruse:
станоўчы
bretone:
yael
ĉeĥe:
kladný
ĉine:
肯定 [kěndìng]
finne:
myöntävä, myönteinen
france:
affirmatif (positif), positif (affirmatif)
germane:
bejahend
hispane:
afirmativo
hungare:
igenlő
indonezie:
afirmatif
itale:
affermativo
japane:
肯定の [こうていの]
nederlande:
bevestigend
pole:
potakujący, przytakujący
portugale:
afirmativo
ruse:
утвердительный
slovake:
kladný, súhlasný
svede:
jakande
ukraine:
ствердний, ствердливий, стверджувальний

jesi

(x)
Diri jes, respondi jes: jesi demandon; jes, sinjorino, respondis la administranto per tono jesanta kaj samtempe demanda Marta ; ŝajnis al ŝi, ke la ondoj mistere jesas al ŝi [13]; la mortintino klinis sian kapon jesante kaj metis la manon sur la bruston [14].
angle:
say yes, affirm
beloruse:
пагадзіцца
bretone:
lavaret ya
ĉeĥe:
přisvědčit, souhlasit, říci ano
finne:
vastata myöntävästi
france:
dire oui, répondre par oui
germane:
bejahen
hispane:
afirmar
hungare:
igenel
indonezie:
mengiakan, mengatakan ia, mengatakan ya, mengatakan iya
itale:
dire di si, assentire
japane:
肯定する [こうていする]
nederlande:
ja zeggen, toestemmen
pole:
potakiwać, przytakiwać, mówić "tak", zgadzać się
portugale:
consentir
ruse:
сказать да , ответить утвердительно
slovake:
povedať áno, pritakať, súhlasiť
svede:
jaka
ukraine:
потакувати, стверджувати, підтверджувати

jeso

Ago jesi: li kapbalancis sian jeson [15]; Antef balancis kaj turnis la kapon, kio povis same bone signifi jeson aŭ neon [16].
angle:
affirmation, yes
beloruse:
станоўчы адказ
bretone:
ya (ak.)
ĉeĥe:
přivolení, souhlas
finne:
myöntävä vastaus, suostumus
france:
oui (subst.), accord (consentement), réponse affirmative, réponse positive
germane:
Ja
indonezie:
afirmasi
itale:
assenso, il si
japane:
肯定 [こうてい]
pole:
potaknięcie, przytaknięcie, "tak", zgoda
ruse:
утвердительный ответ
slovake:
privolenie, súhlas
svede:
jakande svar

*jesigi

(tr)
Konfirmi: li jesigis al mi sian alvenon PV ; li tutajn tagojn sidas super [la mapoj] kaj kun ĝojo trovas en ili jesigon de liaj teoriaj supozoj FK ; ŝia bonegeco estas nur jesigo de la malnova sentenco, ke la virto sin mem rekompencas BdV ; kamaradoj, li mensogas [...], inĝeniero Bobrov jesigos tion, ĉu ne? [17]. VD:certigi, aserti.
angle:
certify, confirm
beloruse:
пацьвердзіць
bretone:
kadarnaat
ĉeĥe:
přizpůsobit, sesouhlasit
ĉine:
确认 [quèrèn]
finne:
vahvistaa
france:
confirmer
germane:
bestätigen
indonezie:
menegaskan, menguatkan, mengonfirmasi
itale:
confermare, affermare (in conferma)
nederlande:
bevestigen
pole:
potwierdzać
portugale:
certificar
ruse:
подтвердить
slovake:
potvrdiť
ukraine:
потакувати, стверджувати, підтверджувати

jesulo

Homo kiu jesas, aprobas:
a)
Aprobanto, favora voĉdonanto: bombardis jesuloj kaj neuloj unu la alian per veroj, duonveroj, kredoj, esperoj, mensogoj kaj aliaj propagandiloj [18]; mi ne ĝojas pro la rezulto de la referendumo kaj eĉ kaze de venko de la jesuloj mi ne ĝojus [19].
b)
(ironie) Homo, kiu tro facile jesas kaj akceptas senkritike: iama ĝenerala sekretario de la asocio […] diris pli poste, ke la Estraro konsistas el jesuloj [20].
ANT:neulo
18. Monato, Paul Gubbins: Aĉetunto, atentu!, 2014
19. M. Corobu: Demokratio fiaskas denove, sce, 2005-05-30
20. I. Fantom: Ni komprenu la simptomojn, libera folio, 2011-12-06
angle:
1.a supporter
beloruse:
1.a той, хто галасуе «за», прыхільнік 1.b згодлівы чалавек
france:
1.a approbateur (subst.) 1.b béni oui-oui
germane:
1.a Fürsprecher 1.b Ja-Sager
indonezie:
1.a suporter, pendukung, penyokong, penyumbang
pole:
1.a poplecznik 1.b potakiwacz

maljesi

PV (malofte)
Nei1, rifuzi, malaprobi: triono de la Komitato maljesis [21].
21. -: Andy Künzli pri la Esperanta Civito, HeKo, 2008-02-23 (346)
angle:
say no, refute
beloruse:
не пагадзіцца, адмовіцца
ĉine:
否認 [fǒurèn]
finne:
vastata kieltävästi, ei suostua
france:
dire non, répondre par non
germane:
verneinen
hispane:
negar
hungare:
tagad
indonezie:
mengatakan tidak, menyangkal, menyanggah
itale:
negare (dire di no), dissentire (dire di no)
nederlande:
ontkennen
pole:
negować, mówić "nie", odmawiać, przeczyć
portugale:
negar
ruse:
сказать нет, ответить отрицательно , отрицать
svede:
neka

kapjesi

(ntr)
Signi sian jesadon per movo de la kapo, ofte per klino de ĝi malsupren kaj supren: al mia demando, li kapjesis PV ; la enveninto [...] demandis: „Ĉu vi permesas, ke mi sidiĝu?“, kaj ricevinte kapjeson li okupis la brakseĝon [22].
angle:
nod (in agreement)
beloruse:
кіўнуць (галавой у знак згоды)
bretone:
lavaret ya gant ar penn
ĉeĥe:
kývnout hlavou na souhlas, přikývnout, přisvědčit
finne:
nyökätä (myöntävästi)
france:
dire oui (d'un signe de tête), répondre par oui (d'un signe de tête), opiner du chef kap~o: oui de la tête, réponse affirmative (d'un signe de tête).
germane:
nicken
indonezie:
mengangguk
itale:
annuire
japane:
うなずく
nederlande:
ja knikken
pole:
potaknąć, kiwnąć głową
ruse:
кивнуть (в знак согласия)
slovake:
kývať hlavou "áno"
ukraine:
ствердно хитати головою, кивати головою на знак згоди

jes ja

(ekkrio)
1.
Emfaza konfirmo: do, ĉu ja krizo? jes ja [23]; almenaŭ ili lasis al ŝi akvon, varmaĉan akvon, jes ja, apenaŭ trinkeblan [24]; ni rekonu la teroristojn kiaj ili estas: murdemaj, malhomaj, kaj, jes ja, ofte mem sufiĉe riĉaj [25]. VD:certe, kompreneble.
2.
Malkonfirma respondo al negativa demando aŭ diraĵo: ĉu vi ne volas trinki la malvarman kafon? ― jes ja! (= jes, mi ja volas trinki ĝin) [26]; vi tute ne estis ― jes ja! mi ja tamen estis! [27]. VD:tamen, male.
Rim.: PMEG pri respondoj al negativaj demandoj: „kelkaj uzas ‚tamen!‘ anstataŭ jes ja!‘; eventuale ‚sed jes!‘ povas esti plia eblo.“ [28] La sama paĝo mencias ‚male!‘ kiel eblan alternativon.
23. István Ertl: Krizo ofte anoncas resaniĝon, La Ondo de Esperanto, 2003:8-9
24. Claude Piron: Gerda malaperis, ĉapitro 18a
25. Bruce Crisp: Reago al Raita Pyhälä, Monato, 2001/12, p. 4
26. Bertilo Wennergren: Plena Manlibro de Esperanta Gramatiko, Jes kaj ne ĉe neaj demandoj
27. Hjalmar Söderberg, trad. Sten Johansson: La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, la brulanta urbo
28. Bertilo Wennergren: Plena Manlibro de Esperanta Gramatiko, Jes kaj ne ĉe neaj demandoj
angle:
1. yes indeed, indeed
beloruse:
ну так, так жа
ĉine:
1. 信然 [xìnrán], 固 [gù], 委实 [wěishí], 实在 [shízài]
france:
2. si
germane:
1. ja genau 2. doch
indonezie:
memang, tentu saja, tentunya
nederlande:
1. jazeker 2. wel, jawel, toch wel
pole:
1. ależ tak 2. owszem tak

administraj notoj