^*epok/o ^PV

1.

Dato aŭ evento prezentanta gravan momenton en la historio, komenca tempopunkto en jarkalkulo (la epoko de erao¹): la sputnikoj prezentas epokon en la historio de la homaro ^PIV2 . ŝi antaŭrigardis la epokon en kiu […] ŝia gravedo fariĝos videbla [1].

2.

Sinsekvo de jaroj, prezentanta apartan propran karakteron: virinoj en kostumoj de ĉiuj epokoj kaj popoloj estis plenigantaj la scenejon ^Metrop ; la interparolado ektuŝis ankaŭ la epokon de la mezaj jarcentoj, kelkaj opiniis, ke ĝi estis multe pli bona ol nia tempo [2]; tiu loko estis loĝata jam ekde la bronza epoko [3]; la epoko de la Roma Imperio [4]; la monda historio […] sur la malluma fono de la epoko montras al ni, kiel la bonfarantoj de la homaro, la martiroj de la genio, iras laŭ la dorna vojo de la honoro [5]; la transira epoko, dum kiu iom post iom formiĝadis la homo el antropoida (homsimila) simispeco, tiu ĉi nia praulo uzis la manon kiel la plej naturan komunikilon [6]; la terciaro (t.e. periodo) komenciĝis antaŭ sesdeko da jarmilionoj kaj en tiu epoko vaste evoluis la mamuloj [7].

3.

(evitinde) Fazo, tempo en ies vivo: lia krea epoko [8]; de post kiam ŝi edziniĝis, ŝi estas ankoraŭ sur la sama loko, kiel en la epoko de gefianĉiĝo [9]. periodo¹

4.

En geokronologio, tempintervalo, ampleksanta plurajn aĝojn, responda al serio en kronostratigrafio. periodo³

Iu el la longaj epokoj de malvarma klimato en la historio de la tero: en iu poemo de William AULD oni povas legi: Glaciepoko alrampas [10]; antaŭ 40 000 jaroj, meze de la pasinta glacia epoko, okazis kultura salto ene de nur kelkmil jaroj [11].

antikvo

Naskita, kreita, vivanta en la sama epoko: ĉio samepoka havas komunan aspekton [12]; tiu monstro tamen […] – laŭ samepokaj notoj – tre bone amuzis lian dommastron [13]. samtempa

Tiu antikva parto de la homa historio, kiam disvastiĝis la iloj faritaj el kupro; ĥalkolitiko: la kuprepoko situas inter ŝtonepoko kaj bronzepoko; la kuprepoko okazis je diversaj tempoj laŭ la geografia regiono, en sudorienta Eŭropo kaj okcidenta Azio en la periodo 5500 ĝis 2200 a.K.

Tiu antikva parto de la homa historio, kiam disvastiĝis la iloj faritaj el bronzo: la bronzepoko situas inter kuprepoko kaj ferepoko; oni uzis lokan antikvan skribsistemon nomatan „kipro-minoa“, per kiu verŝajne oni skribe esprimis la indiĝenan lingvon parolatan en Kipro en la malfrua bronzepoko [14].

Tiu parto de la homa historio, kiam disvastiĝis la iloj faritaj el fero: la ferepoko venis post la bronzepoko; la koncerna teksto estiĝis sufiĉe proksime al la komenco de la ferepoko, kiam la fero ankoraŭ estis perceptata kiel fremda novaĵo [15]; el la ŝtonaj, kupraj kaj feraj epokoj restas amaso da belaj objektoj ^ViV .

En la eŭropa historio, la periodo ekde la falo de la Okcidenta Romio ĝis la pereo de Bizancio (do, proksimume la jarmilo inter la jaroj 476a – 1453a): la mezepoko estas sentata en la akropintaj tegolaj tegmentoj, en feraj pivotoj, en skulptitaj ornamoj sur la antikvaj nigriĝintaj brikaj domoj ^Metrop ; en la feŭda mezepoko de Eŭropo la virinoj ĝenerale ne parolis latine [16]; Dinan […] posedas ankoraŭ […] siajn antikvajn fortikaĵojn datumantajn de Mezepoko kaj perfekte konservitajn [17].

antikveco, renesanco

Popola sinkretisma movado religia populariĝinta en la 1960aj jaroj en Nordameriko kaj aliaj landoj el fontoj teozofiaj, kristanaj, hinduismaj...: pioniro de la nuntempa „Nova Epoko“ estas Rudolf Steiner [18]; liaj animaciaĵoj estas miksaĵoj el kristaloj, sankta geometrio, kvazaŭ-kvantumteorio, kaj ĝenerala novepokismo [19].

1.

Mita parto de la homa historio, kiam la homoj estis junaj, ne konis zorgojn kaj malĝojon, sed ja estis submetitaj al la morto kiu venis al ili kiel dolĉa dormo.

2.

(figure) Feliĉa, favora parto en la historio de iu fako (arto, metio, scienco), aŭ ŝtato, aŭ homgrupo: laŭ la opinio de Padre Marchena, per tiu ĉi evento alvenis la dua orepoko! [21].

Prahistorio: Se ie ajn en la ĝardeno // De l' vivo estas suna loko, // Memkompreneble vi sen peno // Okupas ĝin de praepoko [22]; skiza analizo de la juda historio ― ekde la praepoko ĝis la 20-a jarcento [23].

La plej antikva parto de la homa historio, kiam la iloj estis farataj nur el ŝtono, ligno kaj ostoj: la tempo, kiam la ŝtonepoko sin tiris al fino [24]; jam en la ŝtonepoko oni manĝis fragojn, sed tiam la fruktoj estis malgrandaj [25].

Historie aparte grava: la eltrovo de la presarto estas epokfara momento en la homa historio; tri epokfaraj eltrovoj […] determinis la kurson de la antikva historio: la bronzo, la malsovaĝigo de la ĉevalo kaj la fero [26]; la epokfara romano For la Batalilojn! de alia nobel-premiito, Bertha von Suttner, aperis en Esperanta traduko en 1914 [27]; la epokfara por tiama Rusio venko de la rusa armeo, kiun gvidis princo Aleksandr Nevskij, super la sveda armeo [28].