^*famili/o ^UV

1.

Malvasta parencaro.

a)

Aro formata de la patro, patrino kaj infanoj: vivi en familio; la patro de la familio ricevis oficon [1]; la viroj estas kapoj de domoj, patroj de familioj ^Marta . vian patron kaj vian patrinon kaj viajn fratojn kaj la tutan familion de via patro kolektu al vi en la domon [2].

b)

La tuta parencaro ĝenerale: ankaŭ la edukado, idealoj, konvinkoj, celado, — kaj la popoloj interproksimiĝus kiel unu familio[3]; aparteni al nobela familio; li havis grandan familion: li estis frato, edzo, patro ^Marta ; kvazaŭ iu prizorgata de granda, grava, riĉa familio kredus sin vera familiido [4]; la familio de la Ardidoj [...] la familio de la Naamanidoj [5]; (figure) en unu bela tago [...] ekzistas nur unu ĉiuhoma familio (la homaro) kun unu ĉiuhoma lingvo ^EE . gento

2.

Aro de aĵoj kun komuna deveno.

a)

Ŝtupo de la botanika kaj zoologia klasifikoj (familia): familio de rozacoj; arbedoj el la familio saksifragacoj [6]; solana familio [7]; hundo estas mamulo el la familio de kanisedoj [8].

Rim.: La nomo de familio estas derivata de la nomo de unu el ĝiaj genroj per la sufikso -ac en botaniko, -ed en zoologio. En nefaka uzo oni povas eviti tiujn sufiksojn: familio de rozoj, rozfamilio, rozfamiliano.

ordogenro botanikaj familioj zoologiaj familioj

b)

Klaso de muzikiloj kun sama ĝenerala konstruo, diversaj laŭ grando, sonamplekso aŭ aliaj detaloj: la angla korno estas ligna blovinstrumento, la alda instrumento el la familio de hobojoj [9].

c)

Klaso de lingvoj, lingvofamilio. lingvoj de la hindeŭropa familio; tungusa, apartenanta al la altaja lingva familio [10].

d)

[11](fakula ĵargono) (de elementoj en aro `bb E` kun indicoj en aro `bb I`) Bildigo de `bb I` al `bb E`; alternative: la bildaro de tiu bildigo: oni povas opinii ke la ebeno konsistas el familio de rektoj, paralelaj unu al la aliaj [12]. vico;indico, termo.

Rim.: Kvankam teorie sinonima kun „bildigo“, la termino „familio“ estas uzata pro tradicio kaj pro la oportunaj skribaĵoj, kiujn ĝi ebligas. Por signi familion `f`, oni kutime skribas `(f_i)_(i in bb I)`. La bildon de `i` per `f` oni foje nomas „termo“ aŭ eĉ „elemento“ de la familio kaj oni ĝin signas per `f_i` anstataŭ `f(i)`. La uzo de termino „elemento“ klariĝas per tio, ke parolante pri familio, oni plejofte interesiĝas pri ĝia bildaro, sed familio povas havi du identajn elementojn, dum aro ne povas.

Rilata al familio; de familio: inter familiaj ĝojoj kaj devoj ^Marta ; varma angla familia hejmo [13]; paroli pri familiaj aferoj [14]; li estis fraŭlo, kaj liaj familiaj rilatoj estis kontentigaj [15]; la oldulo demetis sian kapuĉon kaj montris la familian similecon en sia vizaĝo ^Sol ; Moseo, kies familia nomo estas Landman [16]; en mia familia vivo mi povas uzadi kiun lingvon mi volas, sed mi devas ĝin nomi ne mia nacia, sed nur mia lingvo familia [17].

Iu el la uloj, kiuj konsistigas familion: li deziras kisi siajn familianojn, antaŭ kiam li eliros [18]; sinjoro Bjelski, vi ja estas kvazaŭ familiano kaj ne devas pasigi viajn vesperojn tutsola [19]; Zhai Feng kaj liaj familianoj ĉiuj sin vestis per sav-veŝto [20].

Familio^1.b, parencaro: vi preskaŭ ne plu estas por mi fremdulo, Vilfrido, kaj mi esperas, ke iam vi koniĝos kun mia familianaro [21]; la komunaj onkloj kaj onklinoj de li kaj lia edzino, grandnombra familianaro, […] rigardadis la rabenon kiel familiestron [22]; li kunvokis lian familianaron kaj komunikis lian sperton [23]. klano¹

1.

Rilato ene de familio, parenceco: kial vi allasas en la ĝenerala kancelario la familiecon (kp nepotismo) ^Metrop ?

2.

Familiareco: ili kredas, ke kelktaga printempa feriado utilas al familieco kaj socia harmonio [24].

Tiu, kiu havas decidrajton kaj respondecon en familio: la familiestroj de la triboj de Izrael [25]; hebrea familiestro sin tenas en tiu vespero kiel reĝo [26]; tio […] malhelpas, ke familiestro misuzu sian aŭtoritaton [27].

Aro da lingvoj evoluintaj el sama pralingvo: la lingvofamilio hindeŭropa [28]; inter aliaj lingvofamilioj de la mondo estas la finno-ugra, la semida, la bantua, la malajo-polinezia [29]; lingvofamilioj kaj lingvosubfamilioj estas priskribitaj aŭ listigitaj en enciklopedioj [30].

Grupo da vortoj apartigita per rilatoj morfologiaj, semantikaj ktp:

a)

(vortfamilio morfologia:) Grupo da derivaĵoj de unu sama radiko⁴ aŭ radikalo¹: Ekzemple, de la substantivo reĝ(o) oni formas per adjektivigo la vortfamilion: reĝ, reĝ·a, reĝ·a·o = reĝ·ec·o, kaj per verbigo la familion: reĝ, reĝ·i, reĝ·i·o = reĝ·ad·o [31].

b)

(malofte) (vortfamilio etimologia:) Grupo da vortoj parencaj en pralingvo: pez estas de la sama vortfamilio kiel pend ^PIV1 .