*font/o PV

*fonto

1.
Loko, kie akvo aŭ alia fluaĵo eliras el la tero: fontoj, ŝprucigantaj akvon [1]; ŝi malsupreniris al la fonto kaj ĉerpis [2]; jen mi staras apud la fonto da akvo [3]; [li] staras ĉe la kameloj apud la fonto [4]; venos tamen vento orienta […] kaj tiam elsekiĝos lia fonto [5]; la komenciĝa fonto de la rivero [6]; el la subteraj fontoj fluas varma akvo, iafoje malbonodora kaj abomene sala [7]; fonto de natura gaso PIV1 ; (figure) miaj okuloj estus fonto da larmoj [8]. SUB:gejseroVD:fontano1, puto
2.
La elfluaĵo mem: pura fonto QuV ; malklara fonto [9].
3.
(figure) Origino, deveno, kaŭzo: [pro] elsekiĝo de la materialaj fontoj (rimedoj) FK ; instruo de saĝulo estas fonto de vivo [10]; ŝi estis denove forta kaj milda, […] kaj de ŝi venadis nun riĉa fonto de konsolo [11]; eksonis en ŝia rememoro, vortoj […] pri la ĉefa fonto de la amo [12]; la patrino estis senhalta fonto de demandoj [13]; jen kie estas la fonto de la malfeliĉoj [14]; la vitrofarejo estis grava fonto de enspezoj [15]; ĉerpi el komuna fonto de eŭropaj lingvoj VivZam ; la fonto de niaj informoj Lanti ; bovina lakto estas la plej bona fonto por kalcio [16]; homo malsaniĝinta pro variolacio (variolvakcinado) samtempe fariĝis fonto de infekto al aliaj [17] (kp kovejo3).
a)
Origino de materia forto: la unua radio de la suno trarompis la nubon, kaj la klara lumfonto kaŭzis la aliformiĝon [18]; trifosfata adenozino estas la precipa fonto de energio en la korpo [19]; renovigeblaj energifontoj (suno, vento, biologia brulaĵo) [20].
b)
Dokumento, parolado, el kiu devenas citaĵo aŭ scio: unu fonto de informo estis flegistino, kiu, antaŭ kelkaj jaroj (…) flegis la dommastrinon [21].
1. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 8:24
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 24:45
3. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 24:13
4. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 24:30
5. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ĥosea 13:15
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Malgranda Niko kaj granda Niko
7. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro 17a
8. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeremia 9:1
9. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 25:26
10. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 13:14
11. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Infano en la tombo
12. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Filino de la marĉa reĝo
13. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, „Bela“
14. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro 12a
15. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro 17a
16. Mu Binghua: Lakto ne ŝatata, Monato, 2000/12, p. 11
17. V. Lemelev: Homo, kiu savis milionojn, Monato, 1998/03, p. 12
18. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Filino de la marĉa reĝo
19. Steĉjo Norvell: Riboj, Monato, 2000/11, p. 16-17
20. Evgeni Georgiev: La prienergiaj Oscar-premioj, Monato, 2003/10, p. 13
21. H. Luyken: Mirinda amo, 1913
angle:
1. natural spring 3.a source 3. source
beloruse:
крыніца
ĉeĥe:
generátor, pramen, studánka, zdroj
ĉine:
源 [yuán], 來源 [láiyuán], 資料來源 [zīliàoláiyuán], 泉 [quán], 水源 [shuǐyuán], 泉水 [quánshuǐ], 索尔斯 [suǒěrsī], 泉源 [quányuán], 数据来源 [shùjùláiyuán], 出处 [chūchù]
france:
source, puits (de pétrole), cause (origine), origine (source)
germane:
Quelle
hispane:
fuente 1. manantial
hungare:
forrás
indonezie:
1. mata air, sumber, sumber air 3.a asal, sumber 3. asal, sumber
japane:
泉 [いずみ], 水源 [すいげん], 源 [げん], 源泉 [げんせん], 根源 [こんげん]
nederlande:
bron
pole:
źródło
portugale:
1. fonte, nascente, olho-d'água, manancial
ruse:
источник 1. родник, ключ, скважина (нефтяная) ~o de infekto: источник заражения.
slovake:
prameň, zdroj, žriedlo
svede:
källa
ukraine:
джерело, криничка, свердловина (нафтова)

fonti

(ntr)
1.
Eliĝi el fonto, ŝpruci: neniam elfontos lakto el mia mamo SkandalJozef ; oni vidas altan akvofalon, kiu fontas el glaĉero [22].
2.
(figure) Deveni de: ĉu ŝia afablo fontas el ĝentilo, aŭ ĉu ŝi favoras min pro korinklino KrM ; la hebrea estas la pralingvo, el kiu fontis ĉiuj postaj lingvoj Ret ; rimarkindaj estas la lingvaj eseoj kaj studoj, kiuj fontas de la Budapeŝta Skolo EeP ; agresemo, kiu fontis el malkontento pro la ĝenerala stato EeP ; el tiu banala gesto fontis gravaj konsekvencoj ChV .
22. Monato, Werner Schad: Tondrulo montego de la Andoj, 2003/12, p. 18
angle:
1. flow out of, spring out of 2. source from, come out of
beloruse:
1. выцякаць, біць (пра ваду з крыніцы) 2. паходзіць
ĉeĥe:
pramenit, prýštit
ĉine:
发源于 [fāyuányú], 起于 [qǐyú], 來源於 [láiyuányú], 弹起来 [dànqǐlai], 发源 [fāyuán], 崛起 [juéqǐ], 腾 [téng], 源于 [yuányú]
france:
sourdre, surgir (sourdre), jaillir (sourdre), découler, prendre sa source, provenir
germane:
entspringen 1. quellen 2. hervorgehen
hungare:
ered
indonezie:
1. mengalir keluar, memancar 2. berasal, bersumber
japane:
涌き出る [わきでる], 源を発する [げんをはっする]
nederlande:
1. ontspringen 2. ontspruiten
ruse:
проистекать
slovake:
prameniť
ukraine:
бити (про джерело), виходити, з’являтися, струменіти

varmfonto, varmofonto

GEOL Fonto kiu nature provizas varman akvon: tie, en rojo, ŝprucas varmfontoj, kie nun kamparanoj kaj maloftaj piedirantaj turistoj ĝuante banas sin [23]; la vivaĵoj en japanaj varmfontoj estas jam pli-malpli detale esploritaj de multaj biologoj [24].
23. Monato, Werner Schad: Tondrulo montego de la Andoj, 2003/12, p. 18
24. Ŝ. Hori: La Volvotigo de Amikeco, 1965
angle:
hot spring
beloruse:
гарачая крыніца, тэрмальная крыніца
ĉine:
公共浴室 [gōnggòngyùshì], 公共浴室 [gōnggòngyùshì]
france:
source thermale
germane:
Thermalquelle
indonezie:
mata air panas, sumber air panas

administraj notoj

pri ~o 3.a: 
        Trovi pli klarajn ekz-ojn por kontrastigi "~o de lumo"
        kaj "lum~o". [MB]