*har/o PV
*haro
- 1.
Filamento kreskanta el
la
haŭto de mamuloj
kaj pli-malpli dense kovranta ilian korpon:
haro estas tre maldika
[1];
tondi harojn;
kombi al si la harojn;
(frazaĵo)
disfendi, dissplitigi harojn
(subtilaĉe diskuti);
(frazaĵo)
mia vivo estas sur hareto
(estas en ekstrema danĝero);
[2];
(frazaĵo)
li estas harplena kiel urso.
buklo,
fadeno,
fibro,
peruko- 2.
Fibra elkreskaĵo el la epidermo de
vegetaĵo:
brulharo estas tiu eta estaĵo de kelkaj plantoj kiu kaŭzas jukadon (urtiko) aŭ malofte
inflamon (tropikaj plantoj)
[3];
glanda haro ĉe la kruciĝo de la infloreska akso kaj la petaloj
[4].
1.
L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 33
2. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, Akto kvara
3. Vikipedio, Brulharo
4. Vikipedio, Lupolo
2. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, Akto kvara
3. Vikipedio, Brulharo
4. Vikipedio, Lupolo
- afrikanse:
- hare
- albane:
- flokët
- amhare:
- ፀጉር
- angle:
- hair
- arabe:
- الشعر
- armene:
- մազերը
- azerbajĝane:
- saç
- beloruse:
- волас, валасіна
- bengale:
- চুল
- birme:
- ဆံပင်
- bosne:
- kosu
- bretone:
- blevenn disfendi, dissplitigi harojn: spazhañ laou. ~plena: blevek.
- bulgare:
- косъм
- ĉeĥe:
- chlup, vlas, vlasy
- ĉine:
- 髪 [fà], 发 [fà]
- dane:
- hår
- estone:
- juuksed
- eŭske:
- ilea
- filipine:
- buhok
- france:
- cheveu, poil disfendi, dissplitigi harojn: couper les cheveux en quatre. ~plena: poilu.
- galege:
- pelo
- germane:
- Haar disfendi, dissplitigi harojn: Haare spalten.
- guĝarate:
- વાળ
- haitie:
- tout cheve nan tèt
- haŭse:
- gashi
- hinde:
- बाल
- hispane:
- cabello, pelo
- hungare:
- 1. hajszál, szőrszál 2. szőr
- igbe:
- ntutu isi
- indonezie:
- rambut
- irlande:
- gruaig
- islande:
- hárið
- itale:
- 1. pelo, capello 2. tricoma
- japane:
- 髪 [はつ]
- jave:
- rambute
- jide:
- האָר
- jorube:
- irun
- kanare:
- ಕೂದಲು
- kartvele:
- თმის
- kazaĥe:
- шаш
- kimre:
- gwallt
- kirgize:
- чач
- kmere:
- សក់
- koree:
- 머리
- korsike:
- capiddi
- kose:
- iinwele
- kroate:
- kosa
- kurde:
- por
- latine:
- capillum
- latve:
- mati
- laŭe:
- ຜົມ
- litove:
- plaukai
- makedone:
- коса
- malagase:
- volony
- malaje:
- rambut
- malajalame:
- തലമുടി
- malte:
- xagħar
- maorie:
- makawe
- marate:
- केस
- monge:
- cov plaub hau
- mongole:
- үс
- nederlande:
- haar
- nepale:
- कपाल
- njanĝe:
- tsitsi
- okcidentfrise:
- hier
- panĝabe:
- ਵਾਲ
- paŝtue:
- ويښتان
- pole:
- włos
- portugale:
- cabelo, pêlo 1. cabelo 2. pêlo (de vegetal)
- ruande:
- umusatsi
- rumane:
- păr
- ruse:
- волос disfendi, dissplitigi harojn: копаться в мелочах, буквоедствовать, занудствовать.
- samoe:
- lauulu
- sinde:
- وار
- sinhale:
- කෙස්
- skotgaele:
- falt
- slovake:
- chlp, vlas
- slovene:
- lasje
- somale:
- timaha
- ŝone:
- bvudzi
- sote:
- moriri
- sunde:
- bulu
- svahile:
- nywele
- svede:
- 1. hårstrå
- taĝike:
- мӯй
- taje:
- ผม
- tamile:
- முடி
- tatare:
- чәч
- telugue:
- జుట్టు
- tibete:
- སྐྲ་
- tokipone:
- linja
- ukraine:
- волосся
- urdue:
- بال
- uzbeke:
- soch
- vjetname:
- lông
- zulue:
- izinwele
*hararo
- 1.
- Tuto de la kapaj haroj de iu homo, de la haroj de iu besto: lia korve nigra hararo [5]; blonda, griza hararo; ĉio ĉe li, lia vesto, lia vizaĝo, lia hararo estis griza kiel ŝtono [6]; ludema buklo de ŝia kaŝtankolora hararo falis sur ŝian glatan frunton [7].
- 2.
- (arkaismo) Z
peruko
Hararo (ĉefurbo)5.
Hjalmar Söderberg, trad. Sten Johansson: La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, Poetoj kaj homoj
6. Michael Ende, trad. Wolfram Diestel: La Senĉesa Rakonto, La Minejo de l' Bildoj
7. MonatoJulian Modest
6. Michael Ende, trad. Wolfram Diestel: La Senĉesa Rakonto, La Minejo de l' Bildoj
7. MonatoJulian Modest
- angle:
- 1. hair (person), coat (animal)
- beloruse:
- 1. валасы, валасяное покрыва 2. парык
- bretone:
- 1. blev, blevenn [bestoj] (hollad blev ar bronneged), pennad blev 2. perukenn
- bulgare:
- коса
- ĉeĥe:
- kštice, srst, vlasy
- ĉine:
- 髪 [fà], 头发 [tóufa]
- france:
- 1. chevelure, cheveux, pelage (d'un animal) 2. perruque
- germane:
- Haar 2. Perücke
- hispane:
- 1. cabellera, pelaje (animal) 2. peluca
- hungare:
- paróka, vendéghaj 1. haj
- indonezie:
- 1. rambut (manusia), bulu (hewan) 2. rambut palsu, wig
- itale:
- 1. chioma, capelli, capigliatura, manto (di animali), pelame (di animali) 2. parrucca
- japane:
- 毛 [もう], 髪 [はつ], 頭髪 [とうはつ]
- nederlande:
- 1. haardos, haar
- pole:
- 1. owłosienie 2. peruka
- portugale:
- cabeleira
- rumane:
- 1. părul 2. perucă
- ruse:
- 1. шевелюра 2. парик
- slovake:
- srsť, vlasy, štica
- svede:
- 1. hår
- tibete:
- སྤུ་
- ukraine:
- волосся, шевелюра, шерсть, волосяний покрив, перука
*harego
Dika haro de iuj bestoj:
persistemaj ĉevaloj kun longaj haregoj
[8];
haregoj de apro;
Ili ŝiris al [la urso] la haregojn
[9].
8.
B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, ĉapitro 10a
9. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Neĝulino kaj Rozulino
9. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Neĝulino kaj Rozulino
- angle:
- bristle
- beloruse:
- шчацінне, шчэць
- bretone:
- reun
- bulgare:
- четина
- ĉeĥe:
- štětina, žíně
- ĉine:
- 刚毛 [gāngmáo], 鬣 [liè]
- france:
- crin, soie (poil)
- germane:
- Borste
- hispane:
- cerda
- hungare:
- sörte
- indonezie:
- rambut kejur, bulu kejur
- itale:
- setola, crine
- japane:
- 剛毛 [ごうもう]
- nederlande:
- borstel
- pole:
- sierść
- portugale:
- crina
- rumane:
- blană
- ruse:
- щетина
- slovake:
- štetina
- ukraine:
- щетина
Berenica Hararo [10] (Com)
Nord-duonsfera stelfiguro
(Coma Berenices):
NGC 4042 estas galaksio en konstelacio Berenica Hararo
[11].
- angle:
- Coma Berenices
- beloruse:
- Валасы Бэрэнікі (сузор’е)
- bulgare:
- Косите на Вероника
- france:
- Chevelure de Bérénice
- germane:
- Haar der Berenike
- hispane:
- Cabellera de Berenices
- indonezie:
- Coma Berenices
- itale:
- Chioma di Berenice
- latinece:
- Coma Berenices
- pole:
- Warkocz Bereniki (gwiazdozbiór)
- rumane:
- Părul Berenicei (constelație)
- ruse:
- Волосы Вероники
kolhararo, *kolharoj
- angle:
- mane
- beloruse:
- грыва
- bretone:
- moue
- bulgare:
- грива
- ĉeĥe:
- hříva (lva| koně)
- ĉine:
- 鬣 [liè]
- france:
- crinière
- germane:
- Mähne
- hispane:
- melena, crin
- hungare:
- sörény
- indonezie:
- surai
- itale:
- criniera
- japane:
- たてがみ
- nederlande:
- manen
- pole:
- grzywa
- portugale:
- crina, juba
- rumane:
- coamă
- ruse:
- грива
- slovake:
- hriva
- svede:
- man
- ukraine:
- грива
liphararo, *lipharoj
- Tuto de la haroj kreskantaj ĉe la supera lipo: liaj lipharoj estas pli grizaj, ol liaj vangharoj [14]; densa liphararo [15].
14.
L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 31
15. C. Piron: Ĉu li bremsis sufiĉe?, 1979
15. C. Piron: Ĉu li bremsis sufiĉe?, 1979
- angle:
- moustache, mustache
- beloruse:
- вусы
- bretone:
- mourroù
- bulgare:
- мустак
- ĉeĥe:
- knír
- ĉine:
- 胡 [hú], 髭须 [zīxū]
- france:
- moustache
- germane:
- Oberlippenbarthaare, Schnauzer, Bart(haare)
- greke:
- μουστάκι
- hebree:
- שפם
- hispane:
- bigote
- hungare:
- bajusz
- indonezie:
- kumis, misai
- itale:
- baffi
- japane:
- 口ひげ [くちひげ], ひげ
- nederlande:
- snor
- pole:
- wąsy
- portugale:
- bigode
- rumane:
- mustață
- ruse:
- усы
- slovake:
- fúzy
- svede:
- mustasch
- ukraine:
- вуса
*okulharo
- Haro ĉe la rando de palpebroj: li […] vidis larmojn, kiuj tremis inter ŝiaj okulharoj [16].
16.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Ĝardeno de la paradizo
- angle:
- eyelash
- beloruse:
- вейкі
- bretone:
- malgudennoù
- bulgare:
- мигла
- ĉeĥe:
- brva, řasa
- ĉine:
- 睫 [jié]
- france:
- cil
- germane:
- Wimper
- hispane:
- ceja
- hungare:
- szempilla
- indonezie:
- bulu mata
- itale:
- ciglia (di palpebre)
- nederlande:
- wimper
- pole:
- rzęsa
- portugale:
- cílio, pestana
- rumane:
- geană
- ruse:
- ресницы
- slovake:
- mihalnica, riasnica
senhara
-
Ne havanta harojn, perdinta la harojn:
la kruela patro elektis por ŝi malbelegan, maljunan,
senharan baronon
[17];
senhara kapo.
kalva
17.
Ludoviko Lazaro Zamenhof: Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, Arturo (V. Devjatnin)
- angle:
- bald
- beloruse:
- безвалосы, лысы
- bretone:
- moal
- bulgare:
- плешив
- ĉeĥe:
- bezvlasý, holohlavý, lysý
- ĉine:
- 痜 [tū], 未修飾 [wèixiūshì], 不毛 [bùmáo], 无毛 [wúmáo], 禿 [tū], 兀 [wù]
- france:
- chauve, glabre
- germane:
- haarlos, glatzköpfig
- hispane:
- calvo
- hungare:
- kopasz
- indonezie:
- botak, gundul
- itale:
- calvo
- japane:
- 無毛の [むけの], はげた
- nederlande:
- kaal
- pole:
- łysy
- portugale:
- careca (adj.), calvo (adj.)
- rumane:
- chel
- ruse:
- безволосый
- slovake:
- bezvlasý, plešivý
- ukraine:
- безволосий, лисий
*vangharoj
- Haroj kreskantaj ĉe la vangoj: ho je miaj oreloj kaj vangharoj, kiom malfruiĝas [18]!
18.
Lewis Carroll, trad. Donald Broadribb: La
Aventuroj de Alico en Mirlando, Inicio
- angle:
- sideburns, side-whiskers
- beloruse:
- бакенбарды, бакі, пейсы
- bretone:
- blev kostez ar skouarn
- bulgare:
- бакенбарди
- ĉeĥe:
- licousy, vousy na tvářích
- ĉine:
- 腮須 [sāixū], 髥 [rán], 髯 [rán], 胡须 [húxū]
- france:
- favoris (barbe)
- germane:
- Backenbart
- hispane:
- patillas
- hungare:
- szakáll
- indonezie:
- godek, cambang
- itale:
- basette, favoriti (sost.)
- japane:
- ほおひげ
- nederlande:
- bakkebaard
- pole:
- bokobrody, baki, pejsy
- portugale:
- suíças, barbas
- rumane:
- cotleți, favoriți
- ruse:
- бакенбарды
- slovake:
- bokombrada
- ukraine:
- бакенбарди, пейси
harlako, harŝprucaĵo
- Kosmetikaĵo ŝprucigata sur la kapharojn por ilin rigidigi kaj teni en arta frizaĵo: la nuna prezidento tondigas siajn harojn je 3-4 semajnoj kaj ne uzas harlakon [19]; en multaj harŝprucaĵoj troviĝas formaldehido kaj tio estas altgrade venena [20].
19.
-: Koncize pri ĉio, Esperanta Fajrero, 2001:1
20. [A. Oberndorfer]: Biologiaj gluiloj el la naturo, Esperanta retradio, 2017-03-09
20. [A. Oberndorfer]: Biologiaj gluiloj el la naturo, Esperanta retradio, 2017-03-09
- beloruse:
- лак для валасоў
- ĉine:
- 发胶 [fàjiāo], 喷发胶 [pēnfàjiāo]
- france:
- laque à cheveux
- indonezie:
- semprot rambut, hairspray
- pole:
- lakier do włosów, spray do włosów
- rumane:
- fixativ pentru păr, spray de păr
*harligo
- (arkaismo) Harplektaĵo: ŝia korpo estis admirinde gracia; ŝia harligo de ora koloro kaj peza kiel oro, falis ĝis la genuoj, sed neniu povus ŝin nomi belulino [21]; dika plektaĵo de nigraj harligoj Marta .
21.
I. S. Turgenjev, trad. Kazimierz Bein: Patroj kaj filoj, ĉapitro 7a.
- angle:
- plait
- beloruse:
- каса (з валасоў)
- bretone:
- plezhenn (blev)
- bulgare:
- плитка (коса)
- ĉine:
- 发辫 [fǎbiàn], 辫 [biàn], 辫子 [biànzi], 馬尾辮 [mǎwěibiàn]
- germane:
- Zopf
- hispane:
- trenza
- hungare:
- copf, hajfonat
- indonezie:
- kepang
- itale:
- treccia (acconciatura), codino (acconciatura), coda di cavallo (acconciatura)
- japane:
- 編んだ髪 [あんだかみ], 束髪 [そくはつ]
- nederlande:
- vlecht
- pole:
- warkocz
- portugale:
- trança (de cabelo)
- rumane:
- împletitură
- ruse:
- коса (волос)
- ukraine:
- коса (на голові)
harplektaĵo
- angle:
- plait
- beloruse:
- каса (з валасоў)
- bretone:
- plezhenn (blev)
- bulgare:
- плитка (коса)
- ĉine:
- 发辫 [fǎbiàn], 辫 [biàn], 辫子 [biànzi], 馬尾辮 [mǎwěibiàn]
- france:
- tresse (de cheveux)
- germane:
- Zopf
- hispane:
- trenza
- hungare:
- copf, hajfonat
- indonezie:
- kepang
- itale:
- treccia (acconciatura), codino (acconciatura), coda di cavallo (acconciatura)
- japane:
- 三つ編み [みつあみ], おさげ髪 [おさげがみ]
- nederlande:
- vlecht
- pole:
- warkocz, plecionka, splot
- portugale:
- trança (de cabelo)
- rumane:
- împletitură, tresă, legătură
- ruse:
- коса (волос)
harstariga, harhirtiga
- (frazaĵo)
Stariganta la harojn sur la korpo pro emocio;
terura,
miriga, tre nervoziga aŭ iel ŝoka:
la punoj, laŭ la priskribo, estis harstarigaj
[24];
sur tiu paĝo oni legas multajn harhirtigajn aferojn kaj groteskajn opiniojn
[25].
indigna
24.
A. Löwenstein: La ŝtona
urbo, 1999
25. A. Künzli: en: Probal Dasgupta volas mezuri..., libera folio, 2009-07-29
25. A. Künzli: en: Probal Dasgupta volas mezuri..., libera folio, 2009-07-29
- beloruse:
- жахлівы
- bretone:
- hirisus
- bulgare:
- изправящ косите
- ĉine:
- 恐惧 [kǒngjù], 发指 [fǎzhǐ], 駭人聽聞 [hàiréntīngwén]
- france:
- hérissant, horripilant
- germane:
- haarsträubend
- indonezie:
- merinding
- japane:
- ぞっとするような, 恐ろしい [おそろしい]
- pole:
- zatrważający, wstrząsający
- rumane:
- groaznic, șocant
administraj notoj
~aro:
Mankas verkindiko en fonto.