*imperi/o PV
*imperio
- 1.
Granda plurnacia regno, kiu povas esti bazita sur militforto, ideologio aŭ dinastia principo, kutime monarkio kies estro sin rigardas supera al la reĝoj: la rom-germana imperio [1]; la „sankta romia imperio de la germana nacio“ [2]; la napoleona imperio; en 1079 Seborgo iĝis vera princlando interne de la Sankta Romia Imperio [3]; dum la Persa Imperio, en Irano ĉiam la reĝoj havis sonĝo-interpretistojn [4]; la han-genta regno en la suda Ĉinio estis alsorbita al la mongola imperio ― tio estis la unua fojo kiam la tuta Ĉinio estis sub fremda regado [5]; meze de la 17a jarcento, la tuta Ĉinio falis, por la dua fojo, sub la agreso de barbaroj, tiufoje de la manĉuroj, kies imperio daŭris ĝis 1911 [6].
- 2.
La tuto de granda regno kun siaj kolonioj: la franca, brita imperio; akiri al si gravan kolonian imperion.
- 3.
- (figure)
Granda kaj kutime supernacia kompanio:
la imperio de Majkrosoft.
regno
1.
Michel Duc Goninaz: Eks-Jugoslavio:
kiu kiun mistifikas?, Monato, 2000/06, p. 8
2. Monato, Gerrit BERVELING: OPINIO: TRO SENKOSTA PENTEMO
3. Monato, Thomas Eccardt: SEBORGO: Urbeto aŭ sendependa lando?
4. Monato, Reza KHEIR-KHAH: SONĜO: Mirinda dimensio de nia vivo
5. Monato, LA MANĈURA: Formortanta lingvo de malplimulto en Ĉinio
6. Monato, LA MANĈURA: Formortanta lingvo de malplimulto en Ĉinio
2. Monato, Gerrit BERVELING: OPINIO: TRO SENKOSTA PENTEMO
3. Monato, Thomas Eccardt: SEBORGO: Urbeto aŭ sendependa lando?
4. Monato, Reza KHEIR-KHAH: SONĜO: Mirinda dimensio de nia vivo
5. Monato, LA MANĈURA: Formortanta lingvo de malplimulto en Ĉinio
6. Monato, LA MANĈURA: Formortanta lingvo de malplimulto en Ĉinio
- angle:
- empire
- beloruse:
- імпэрыя
- ĉeĥe:
- impérium, říše
- ĉine:
- 帝国 [dìguó], 統治權 [tǒngzhìquán]
- france:
- empire (politique)
- germane:
- Reich, Imperium Reich, Imperium, Großreich, Weltreich
- hispane:
- imperio
- hungare:
- birodalom, impérium
- japane:
- 帝国 [ていこく]
- katalune:
- imperi
- nederlande:
- 1. keizerrijk, rijk 2. imperium 3. imperium
- perse:
- امپراطوری
- pole:
- 1. imperium, cesarstwo, rzesza 2. imperium 3. imperium
- portugale:
- império
- ruse:
- империя
- slovake:
- cisárstvo, impérium, ríša
- ukraine:
- імперія
imperia
- Apartenanta al imperio: imperia lando, kolonio, krono, titolo; la Imperia Insignaro, la kronjuveloj de la Sankta Romia Imperio, estas en la Imperia Trezorejo en Vieno, Aŭstrio [7].
- angle:
- imperial
- beloruse:
- імпэрскі
- ĉeĥe:
- imperiální
- france:
- impérial
- germane:
- imperial
- hispane:
- imperial
- hungare:
- birodalmi
- japane:
- 帝国の [ていこくの]
- katalune:
- imperial
- nederlande:
- behorende tot een keizerrijk
- pole:
- imperialny, cesarski
- portugale:
- imperial
- ruse:
- имперский
- slovake:
- imperiálny, ríšsky
- ukraine:
- імперський
imperii
(tr)
- Regi, kiel imperio; superpotenci: dividu kaj imperiu! la romana imperiado iam etendiĝis super Anglujo.
- angle:
- rule (as an empire)
- beloruse:
- валадарнічаць (як імпэратар)
- ĉeĥe:
- vládnout (císař)
- ĉine:
- 王 [wàng], 治国 [zhìguó]
- france:
- régner
- hungare:
- uralkodik (birodalmon)
- japane:
- 統治する [とうちする], 支配する [しはいする]
- katalune:
- imperar
- nederlande:
- heersen
- portugale:
- imperar
- ruse:
- властвовать , повелевать, царить
- slovake:
- vládnuť (cisár)
- ukraine:
- панувати, володарювати
imperiestro
- Plej alta rango de monarĥo: la Reĝo de Granda Britujo kaj imperiestro de Hindujo; imperiestro estas nur unu en la regno [8]; vi donos al mi la riĉan standardon kaj la kronon de la imperiestro [9]; la rom-germana imperiestro Sigmundo, la frato de reĝo Venceslao la 4a, proponis al Hus, ke li iru al Konstanco por senigi sin de ĉiuj akuzoj [10].
8.
Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Fiŝkaptisto kaj lia edzino
9. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, La najtingalo
10. Monato, Jiří Patera: Katolikismo: Johano Hus ‐ ĉu ne plu herezulo?
9. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, La najtingalo
10. Monato, Jiří Patera: Katolikismo: Johano Hus ‐ ĉu ne plu herezulo?
- angle:
- emperor
- beloruse:
- імпэратар
- ĉeĥe:
- císař, imperátor
- ĉine:
- 皇上 [huángshang], 皇帝 [huángdì], 皇 [huáng], 天王 [tiānwáng], 凯撒大帝 [kǎisǎdàidì], 大駕 [dàjià]
- france:
- empereur
- germane:
- Kaiser
- hispane:
- emperador
- hungare:
- császár
- japane:
- 皇帝 [こうてい], 天皇 [すめらぎ]
- katalune:
- emperador
- nederlande:
- keizer
- perse:
- امپراطور
- pole:
- cesarz
- portugale:
- imperador
- ruse:
- император
- slovake:
- cisár
- ukraine:
- імператор
- volapuke:
- limep
imperiismo
- 1.
- Supernacia ideologio aŭ alia fenomeno servanta kiel bazo de imperio: la imperiismo de la Sankta Roma Imperio Ĝermana apelaciis al kristanismo kaj historia modelo; la artefariteco kondiĉas la sennaciigon de nia planedo [...] se morgaŭ Eŭropo kaj Usono estos regataj socialisme, la sennaciiga procezo ne povos pro tio halti kaj sekve ni havos ian socialisman imperiismon ĉuSn .
- 2.
-
Doktrino, agado de tiuj, kiuj celas por sia patrujo
superregadon super fremdaj landoj; mondregemo:
mi neniam volus defendi la imperiismon de eŭropaj ŝtatoj
[11].
faŝismo
- 3.
Lasta evolustadio de la kapitalismo.
11.
Garbhan MacAoidh: Sutroj kaj
saŭdadoj, Monato, 2000/12, p. 15
- angle:
- imperialism Sankta Roma I~o Ĝermana: Holy Roman Empire.
- beloruse:
- імпэрыялізм Sankta Roma I~o Ĝermana: Сьвяшчэнная Рымская Імпэрыя.
- ĉeĥe:
- císařství
- ĉine:
- 帝国主义 [dìguózhǔyì]
- france:
- impérialisme Sankta Roma I~o Ĝermana: Saint Empire Romain Germanique.
- germane:
- Imperialismus Sankta Roma I~o Ĝermana: Heiliges Römisches Reich Deutscher Nation.
- hispane:
- imperialismo
- hungare:
- imperializmus Sankta Roma I~o Ĝermana: Német-római Birodalom.
- japane:
- 帝国主義 [ていこくしゅぎ], 帝政 [ていせい]
- katalune:
- imperialisme
- nederlande:
- imperialisme Sankta Roma I~o Ĝermana: Heilig Roomse Rijk der Duitse natie .
- perse:
- امپریالیسم Sankta Roma I~o Ĝermana: امپراطوری روم مقدس ملت آلمان.
- pole:
- imperializm
- portugale:
- imperialismo
- ruse:
- империализм Sankta Roma I~o Ĝermana: Священная Римская империя Германской Нации.
- slovake:
- cisárstvo
- ukraine:
- імперіалізм
imperiisto
- Partiano de imperiismo; imperiismano: la lasta imperiestro de la manĉura dinastio sin lasis ludi rolon de marioneto enmane de la japanaj imperiistoj en la tiel nomata Manĉura ŝtato de post 1931 [12].
12.
LA MANĈURA: Formortanta lingvo
de malplimulto en Ĉinio, Monato, 2001/01, p. 22
- angle:
- imperialist
- beloruse:
- імпэрыяліст
- france:
- impérialiste (subst.)
- germane:
- Imperialist, Kriegstreiber
- hispane:
- imperialista
- hungare:
- imperialista
- japane:
- 帝国主義者 [ていこくしゅぎしゃ], 帝政派 [ていせいは]
- katalune:
- imperialista
- nederlande:
- imperialist
- perse:
- امپریالیست
- pole:
- imperialista
- portugale:
- imperialista (subst.)
- ruse:
- империалист
- ukraine:
- імперіаліст
kontraŭimperiismo
Kontraŭeco al imperiismo, al konkerado kaj regado de fremdaj landoj: mi ne kredas, ke estas malicaĵo mencii faŝisman kontraŭimperiismon en unu vico kun aliaj kultur-orientitaj kontraŭimperiismoj [13].
kontraŭkoloniismo
13.
G. Mickle:
Esperanto por la blanka kulturhomo?, libera folio, 2006-02-27
- beloruse:
- антыімпэрыялізм
- ĉine:
- 反帝国主义 [fǎndìguózhǔyì]
- france:
- antiimpérialisme