^*novic/o ^PV

1.

Monaĥiĝonto, viro pasiganta provtempon en monaĥejo antaŭ definitive monaĥiĝi: episkopo do devas esti neriproĉebla, edzo de unu edzino, sobra, moderema, ordema, gastama, instruema, […] ne novico, por ke li ne ŝvelu per fiereco kaj ne falu en la kondamnon de la diablo [1]; Karolo Piĉ […] fariĝis por kelkaj monatoj eĉ novico ĉe dominikanoj, sed baldaŭ revenis hejmen [2]. laiko

2.

(evitinde) (figure) Novulo: li estas novico ĉe virinoj; novice maltrafi; mi komensis lerni Esperanton pluraj semajnoj antaŭ nun, mi ankoraŭ estas novico, kaj mi benzonas la vortaro apud mi [3]; inter la kursanoj estas lernejanoj, studentoj, plenaĝuloj, novicoj kaj spertuloj [4]; se ekzistas tia impona gazeto, la internacia lingvo de d-ro Zamenhof estas viva kaj matura, konvinkiĝis la novico [5]; novicoj jam kapablas pli-malpli kontentige legi en Esperanto [6]; ĉiu novico devis kelkfoje mane reskribi la „Teorion“ [7]. veterano²,

Rim.: Nur la senco novico¹ estas Fundamenta, kiel atestas la UV-tradukoj en la lingvojn kiuj ne konfuzas „monaĥiĝonto“n kaj „novulo“n. La sencon novico² PV kaj ambaŭ PIV-oj misprezentas kiel figuran, iel (kiel?) derivitan el novico¹; fakte temas pri atavismo latin(id)a ― en Latino, male ol en Esperanto, la ĉefsignifo de „novicius“ estis la ĝenerala „novulo“, el kiu la senco „monaĥiĝonto“ evoluis per specialigo, facile komprenebla kadre de monaĥejo, sed komika en aliaj situacioj. Tial la ekzemplo pri novico ĉe virinoj, persiste prezentata de PV kaj ambaŭ PIV-oj, provizas riĉan materialon por fantazioj ĉe homo, en kies gepatra lingvo ne ekzistas la konfuzo inter „monaĥiĝonto“ kaj „novulo“ – sed por fantazioj tute alispece amuzaj ol ĉe la latinidlingvanoj. [S. Pokrovskij]

Rim.: Indiferente pri historia deveno kaj fundamenteco la figura uzo de „novico“ tamen ne ŝajnas tre malfacile komprenebla, ekzemple ne pli ol tiu de kontrasta „veterano“, kiu prezentas similan etendon de speciala, societa senco al ĝenerala, civila senco. [ĵv]

(figure) Sensperta, komencanta en la koncerna afero; ne veterana: servistineto novica [8]. novbakita

Virino pasiganta provtempon en monaĥinejo antaŭ definitive monaĥiniĝi: novicino en la samariana ordeno [9].