*abel/o
*abelo
Genro
el la familio
abeledoj
(Apis), el kiu unu specio
(Apis mellifera) estas bredata
pro la mielo:
kiu havas abelojn, havas mielon
PrV
;
ili pelis vin tiel, kiel faras la abeloj
[1];
jen svarmamaso da abeloj
[2];
ili ĉirkaŭis min kiel abeloj
[3];
unu el la abeloj pikis lin en la mano, tiel ke li elfaligis la
florpoton
[4];
li sciis, ke inter la […] abeloj troviĝas reĝino
[5];
fervore laboradi kiel abeloj
BdV
.
Rim.:
Abelo
nomiĝas ankaŭ norvega matematikisto.
1.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Readmono 1:44
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Juĝistoj 14:8
3. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 118:12
4. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Elfo de la rozo
5. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Neĝa reĝino
6. John Severns (Severnjc): https://commons.wikimedia.org/wiki/File:European_honey_bee_extracts_nectar.jpg
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Juĝistoj 14:8
3. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 118:12
4. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Elfo de la rozo
5. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Neĝa reĝino
6. John Severns (Severnjc): https://commons.wikimedia.org/wiki/File:European_honey_bee_extracts_nectar.jpg
- angle:
- bee
- beloruse:
- пчала
- bretone:
- gwenanenn
- bulgare:
- пчела
- ĉeĥe:
- včela
- ĉine:
- 蜜蜂 [mìfēng]
- dane:
- bi
- france:
- abeille
- germane:
- Biene
- greke:
- μέλισσα
- hebree:
- דבורה
- hispane:
- abeja
- hungare:
- méh
- ide:
- abelo
- itale:
- ape
- japane:
- ミツバチ [みつばち]
- katalune:
- abella
- latinece:
- Apis Apis mellifera
- nederlande:
- bij
- okcitane:
- abelha
- perse:
- زنبور عسل، زنبور
- pole:
- pszczoła
- portugale:
- abelha
- ruse:
- пчела
- slovake:
- včela
- slovene:
- čebela
- svede:
- bi
- taje:
- ผึ้ง
- tibete:
- སྦྲང་ནོར་བུ་
- turke:
- bal arısı, arı
- ukraine:
- бджола
- volapuke:
- bien
abelaro
-
Aro da abeloj devenantaj de abelreĝino kaj loĝantaj kune:
unu abelaro […] flugis en la fajron
[7];
en abelujo virabeloj naskiĝas kvazaŭ malsano de la abelaro
[8];
[li] ekbredis kaprojn kaj ŝafojn, ankaŭ abelarojn
[9].
abelsvarmo
7.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Historio
8. Platono: La Respubliko (πολιτεια), Parto Ok
9. Monato, Bardhyl Selimi: De famo al fako, 2015
8. Platono: La Respubliko (πολιτεια), Parto Ok
9. Monato, Bardhyl Selimi: De famo al fako, 2015
- beloruse:
- пчаліны рой
- germane:
- Bienenstaat
abelujo
Dometo konstruita de abeloj, aŭ korbo aŭ kesteto
konstruita de homo por loĝigi abelojn:
en abelujon ne blovu
(ne incitu koleremulon)
PrV
;
abelujon ne incitu, amason ne spitu
PrV
;
(figure)
li memoris […] la zumadon, murmuradon kaj sonoradon
de la abelujoj
de la grandaj urboj
[10];
(figure)
la granda urbo aperis antaŭ la okuloj de ŝia imago en la formo
de grandega
abelujo, en kiu moviĝis, bolis per vivo kaj pelado, multo da
homaj
ekzistaĵoj
Marta
.
10.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Historio el la dunoj
- angle:
- beehive, hive
- beloruse:
- вулей
- bretone:
- ruskenn, kestenn
- bulgare:
- кошер
- ĉeĥe:
- úl
- ĉine:
- 蜂巢 [fēngcháo]
- dane:
- bistade, bikube
- france:
- ruche
- germane:
- Bienenkorb, Bienenstock
- hebree:
- כוורת
- hispane:
- colmena
- hungare:
- kaptár
- ide:
- abeluyo
- itale:
- alveare
- japane:
- ミツバチの巣箱 [ようほうばこ]
- katalune:
- rusc, buc, seguer, bresca, arna
- nederlande:
- bijenkorf
- okcitane:
- bornat, bornhon, buc, brusc
- perse:
- کندو
- pole:
- ul
- portugale:
- colméia, cortiço
- ruse:
- улей
- slovake:
- úľ
- svede:
- bikupa
- taje:
- กล่องเลี้ยงผึ้ง, ลังเลี้ยงผึ้ง, หีบเลี้ยงผึ้ง
- turke:
- kovan
- ukraine:
- вулик
- volapuke:
- bienadomil
abelejo
-
Loko, kie abelbredisto aranĝis abelujojn:
(figure)
baldaŭ en Malsupra Egipto ĉio komencis zumi, kvazaŭ en abelejo
[11].
11.
B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro XIII
- angle:
- apiary
- beloruse:
- пасека, пчальнік
- bretone:
- gwenaneg
- bulgare:
- кошер
- ĉeĥe:
- včelín
- dane:
- bigård
- france:
- rucher
- germane:
- Bienenstand
- hebree:
- מכוורת
- hispane:
- colmenar, abejera
- hungare:
- méhes
- ide:
- abeleyo
- itale:
- arnia
- japane:
- 養蜂場 [ようほうじょ]
- katalune:
- abellar
- nederlande:
- bijenschans, bijenstal
- perse:
- کندوخانه
- pole:
- pasieka
- portugale:
- colmeal
- ruse:
- пасека
- slovake:
- včelín
- taje:
- รังผึ้ง, รวงผึ้ง
- ukraine:
- пасіка
abelisto
-
Homo kiu prizorgas abelujojn kaj
forprenas mielon kaj vakson:
en abelisto-rondeto Vytautas konatiĝis kun
Juozas Bacevičius
[12].
12.
Monato, Laimius Stražnickas: Sekretaj vortoj
de kuraĝa presisto
- angle:
- beekeeper
- beloruse:
- пчаляр, бортнік
- bretone:
- gwenaner
- bulgare:
- пчелар
- ĉeĥe:
- včelař
- ĉine:
- 养蜂人 [yǎngfēngrén], 養蜂人 [yǎngfēngrén], 养蜂家 [yǎngfēngjiā], 養蜂家 [yǎngfēngjiā]
- dane:
- biavler
- france:
- apiculteur
- germane:
- Imker
- hebree:
- כוורן
- hispane:
- apicultor
- hungare:
- méhész
- itale:
- apicoltore
- japane:
- 養蜂家 [ようほうか]
- katalune:
- apicultor, abellaire
- nederlande:
- imker, bijenhouder
- okcitane:
- apicultor, abelhaire
- perse:
- کندودار، زنبوردار
- pole:
- pszczelarz
- portugale:
- apicultor
- ruse:
- пчеловод, пасечник
- slovake:
- včelár
- taje:
- คนเลี้ยงผึ้ง
- volapuke:
- bienan
abelino
-
Inseksa individuo el la genro abeloj.
abelreĝino,
laborabelo
- beloruse:
- пчала (самка)
- ĉeĥe:
- včela (dělnice)
- dane:
- hun-bi (dronning el. arbejder)
- france:
- abeille femelle
- hungare:
- nőstény méh
- ide:
- abelino
- japane:
- 雌バチ [めすばち]
- katalune:
- abella femella
- nederlande:
- wijfjesbij
- perse:
- زنبور ماده
- portugale:
- abelha fêmea
- ruse:
- самка пчелы
- slovake:
- včela (robotníčka)
- taje:
- ผึ้งตัวเมีย
- volapuke:
- jibien
abelreĝino
-
En abela familio, la sola abelino kun plene evoluintaj
seksaj organoj:
kaj tien flugis la abelreĝino kun sia svarmo kaj demetis
vakson kaj mielon
[13];
la abelreĝino kun la tuta abelsvarmo brue enflugis
[14].
13.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Elfo de la rozo
14. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Elfo de la rozo
14. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Elfo de la rozo
- angle:
- queen
- beloruse:
- матка (пчаліная), пчаламатка
- bretone:
- mamm-wenan
- bulgare:
- пчела майка
- dane:
- bidronning
- france:
- reine (abeille)
- germane:
- Bienenkönigin
- hebree:
- מלכת דבורים
- hispane:
- reina
- hungare:
- méhkirálynő
- itale:
- ape regina
- japane:
- 女王蜂 [じょおうばち]
- katalune:
- abella reina
- nederlande:
- bijenkoningin
- okcitane:
- abelha reina
- perse:
- ملکه (زنبور)، زنبور ملکه
- pole:
- królowa, pszczoła matka
- portugale:
- abelha-mestra, rainha
- ruse:
- пчелиная матка
- taje:
- ผึ้งราชินี, ผึ้งนางพญา
- volapuke:
- bienajireg
virabelo
-
Virseksa individuo el la genro abeloj,
kiu ne laboras kaj kies
nura funkcio estas fekundigi la reĝinon:
la abeloj ĉiam laboremas, sed la virabelo sufiĉe
bone manĝadas, kaj tute ne laboras
[15].
15.
M. K. Gandhi, trad. A Giridhar Rao:
Eksperimentoj kun la Vero, [vidita en 2017]
- angle:
- drone
- beloruse:
- труцень
- bretone:
- tad-gwenan
- bulgare:
- търтей
- ĉeĥe:
- trubec
- ĉine:
- 公蜂 [gōngfēng]
- dane:
- drone
- france:
- abeille mâle, faux-bourdon
- germane:
- Drohne
- hispane:
- zángano
- hungare:
- hereméh
- ide:
- abelulo
- itale:
- fuco
- japane:
- 雄バチ [おすばち]
- katalune:
- abellot
- nederlande:
- mannetjesbij
- okcitane:
- abelha mascla, abelhard, fals bordon
- perse:
- زنبور نر
- pole:
- truteń
- portugale:
- zangão, zângão
- ruse:
- трутень
- slovake:
- trúd
- taje:
- ผึ้งตัวผู้
- volapuke:
- hibien
laborabelo
-
En abela familio, abelino sen la reprodukta funkcio,
kiu senĉese laboras:
interesa aspekto de la evoluado estas, ke la distingo
inter laborabeloj kaj abelreĝinoj baziĝas nur
sur nutraĵo
[16].
16.
J. Adcock, trad. D. Rogers: De kie?
Kien? Kaj kiel?, [1993?]
- angle:
- worker (bee)
- beloruse:
- працоўная пчала
- bretone:
- labourerez (gwenanenn)
- ĉeĥe:
- včela dělnice
- ĉine:
- 工蜂 [gōngfēng]
- dane:
- arbejderbi
- france:
- ouvrière (abeille)
- germane:
- Arbeiterin (Biene)
- hispane:
- (abeja) obrera
- hungare:
- dolgozó (méh)
- itale:
- ape operaia
- japane:
- 働きバチ [はたらきばち]
- katalune:
- abella obrera
- nederlande:
- werkster (bij)
- perse:
- زنبور کارگر
- pole:
- pszczoła robotnica
- portugale:
- abelha-operária
- ruse:
- рабочая пчела
- slovake:
- včela robotnica
- taje:
- ผึ้งงาน