*lip/o UV
*lipo
- 1.
Movebla rando de la
buŝo,
kiu kovras la dentojn:
konfuzita, li nur mordis la lipojn kaj silentis
[1];
la bluiĝintaj lipoj de la virino estis forte kunpremitaj, […ŝi]
kutimis retenadi malantaŭ la interfermitaj dentoj ĝemojn kaj kriojn
Marta
;
[jen aperas] sur ilia supra lipo la unua liphara lanugo
Marta
;
li kise alpremis siajn lipojn al la floro
[2];
ŝiaj lipoj tremante moviĝis
[3];
ŝia malsupra lipo pendis ĝis la brusto
[4];
leprulo […] ĝis la lipoj devas esti ĉirkaŭkovrita
[5];
li fiksis la lipojn sur la spongon kaj avide suĉis la likvon
[6];
de la manoj ĝis lipoj la sup' elverŝiĝis
PrV
;
inter pokalo kaj lipoj povas multe okazi
PrV
;
Karen genustariĝis antaŭ la altaro kaj almetis al la
lipoj la oran kalikon
[7];
(figure)
dolĉe ŝmiri al iu la lipojn (flati)
PrV
;
plenblovi la lipojn
(vd dika lipo)
PrV
.
- 2.
- (figure)
Sama parto de la homa kapo, konsiderata kiel servanta por
paroli:
li ĉiam havas tiun vorton sur la lipoj;
kiu retenas siajn lipojn, tiu estas saĝa
[8];
plaĉas lipoj veramaj
[9];
puran scion eldiros miaj lipoj
[10];
Ijob ne pekis per siaj lipoj
(ne plendis)
[11];
li mutigas la lipojn de fidinduloj
[12];
ĝojas miaj lipoj, kiam mi kantas al Vi
[13];
nur ŝiaj lipoj moviĝadis, sed ŝian voĉon oni ne aŭdis
[14];
veneno de vipuro estas sub iliaj lipoj
[15];
la lipoj de piulo gvidas multajn
[16];
la unua vorto, kiu eliros el viaj lipoj, frapos kiel mortiga
ponardo la koron de viaj fratoj
[17];
kio tra l' dentoj travenis, tion la lipoj ne retenos
PrV
;
eĉ unu vorteto ne transpaŝos niajn lipojn
[18];
meti la fingrojn sur la lipojn
(silentigi)
[19];
ŝercemaj lipoj
IK
.
buŝo3,
lango2
1.
Ludoviko Lazaro Zamenhof: Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 3, anekdotoj
2. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Folio el la ĉielo
3. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ŝi estis tute sentaŭga
4. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Fajrilo
5. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Levidoj 13:45
6. Mihail Bulgakov, trad. Sergio Pokrovskij: La majstro kaj Margarita, 16
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Ruĝaj ŝuoj
8. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 10:19
9. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 16:13
10. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ijob 33:3
11. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ijob 2:10
12. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ijob 12:20
13. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 71:23
14. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Samuel 1:13
15. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 140:3
16. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 10:21
17. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Sovaĝaj cignoj
18. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Paŝtisto de porkoj
19. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro I
2. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Folio el la ĉielo
3. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ŝi estis tute sentaŭga
4. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Fajrilo
5. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Levidoj 13:45
6. Mihail Bulgakov, trad. Sergio Pokrovskij: La majstro kaj Margarita, 16
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Ruĝaj ŝuoj
8. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 10:19
9. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 16:13
10. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ijob 33:3
11. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ijob 2:10
12. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ijob 12:20
13. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 71:23
14. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Samuel 1:13
15. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 140:3
16. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 10:21
17. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Sovaĝaj cignoj
18. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Paŝtisto de porkoj
19. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro I
- angle:
- lip
- beloruse:
- губа
- bulgare:
- устна
- ĉeĥe:
- pysk, ret
- ĉine:
- 嘴唇 [zuǐchún], 唇 [chún], 脣 [chún]
- france:
- lèvre
- germane:
- Lippe ŝercemaj ~oj: kesse Lippe.
- greke:
- χείλι
- hebree:
- שפה (אחת השפתיים)
- hispane:
- labio
- hungare:
- ajak
- indonezie:
- 1. bibir, labium 2. mulut
- itale:
- labbro
- japane:
- 唇 [くちびる], 口 [く], 唇弁 [くちびるべん]
- nederlande:
- lip
- pole:
- warga
- portugale:
- lábio
- rumane:
- buză
- ruse:
- губа
- slovake:
- pysk
- svede:
- läpp
- tibete:
- མཆུ་ཏོ་
- ukraine:
- губа, губа
lipa
-
Rilata al lipo(j):
labialoj estas lipaj sonoj
(vd lipsono)
[20];
lipa artikulacio;
(figure)
lipa kulto (formala, ne elkora);
sinkronigi lipajn movojn al parolado
[21].
20.
John Christopher Wells: Lingvistikaj aspektoj de Esperanto, 2. Fonetiko
21. Diversaj aŭtoroj: Kontakto 2011-2019, Intervjuo
21. Diversaj aŭtoroj: Kontakto 2011-2019, Intervjuo
- beloruse:
- губны
- france:
- labial
- germane:
- labial
- indonezie:
- labial
- japane:
- 唇の [くちびるの]
- pole:
- wargowy
- portugale:
- labial
- rumane:
- labial
- ruse:
- губной
- ukraine:
- губний, лабіальний
lipsono
- beloruse:
- губны гук
- germane:
- Labial, Labiallaut
- indonezie:
- huruf bibir, huruf labial
- japane:
- 唇音 [しんおん]
- pole:
- spółgłoska wargowa
- rumane:
- consoană labială
- ruse:
- губной звук
- ukraine:
- губний приголосний
lipa konsonanto
- angle:
- labial
- beloruse:
- губны зычны
- ĉine:
- 唇音 [chúnyīn]
- france:
- labiale
- germane:
- Labial, Labiallaut, Lippenlaut
- hispane:
- labial
- hungare:
- ajakhang, labiális
- indonezie:
- konsonan bibir, konsonan labial
- katalune:
- labial
- nederlande:
- labiaal, lipletter
- pole:
- spółgłoska wargowa
- portugale:
- labial (fon.), consoante labial (fon.)
- rumane:
- consoană labială
- ruse:
- губной согласный
- ukraine:
- губний приголосний
lip-lipa konsonanto
Konsonanto
artikulaciata per alproksimigo de la du lipoj:
Esperanto havas 3 lip-lipajn konsonantojn:
/p/, /b/, /m/.
lipsono- angle:
- bilabial
- beloruse:
- губна-губны зычны
- ĉine:
- 双唇音 [shuāngchúnyīn], 雙唇音 [shuāngchúnyīn]
- germane:
- Bilabial, bilabialer Konsonant
- indonezie:
- konsonan dwibibir, konsonan bilabial
- pole:
- spółgłoska dwuwargowa
- rumane:
- consoană bilabială
- ruse:
- губно-губной согласный
lip-denta konsonanto
Konsonanto
artikulaciata per alproksimigo de la malsupra lipo
al supraj dentoj:
Esperanto havas 2 lip-dentajn konsonantojn:
/f/ kaj /v/.
lipsono- angle:
- labiodental
- beloruse:
- губна-зубны зычны
- ĉine:
- 唇齒音 [chúnchǐyīn], 唇齿音 [chúnchǐyīn]
- germane:
- Labiodental, labiodentaler Konsonant
- indonezie:
- konsonan gigi-bibir, konsonan labiodental
- pole:
- spółgłoska wargowo-zębowa
- rumane:
- consoană labiodentală
- ruse:
- губно-зубной согласный
lipa vokalo
Vokalo
artikulaciata per antaŭenŝovo kaj rondigo de la
lipoj:
Esperanto havas 2 lipajn vokalojn:
/o/ kaj /u/.
lipsono- angle:
- labialized vowel, rounded vowel
- beloruse:
- губны галосны
- germane:
- gerundeter Vokal, labialisierter Vokal
- indonezie:
- vokal bibir, vokal labial
- pole:
- samogłoska wargowa
- rumane:
- vocal labial
- ruse:
- губной гласный
leporlipo
Vertikala fendo en la supra lipo
pro plej ofte denaska manko en vizaĝa ĉelaro:
grandkapa, leporlipa junulo
[22].
22.
A. Ĉeĥov, trad. A. Korĵenkov:
Sveda alumeto, 2004-2010
- beloruse:
- трыгубіца, заечая губа
- bulgare:
- заешка устна
- ĉeĥe:
- zaječí pysk
- ĉine:
- 缺嘴 [quēzuǐ]
- france:
- bec-de-lièvre, fente labiale
- germane:
- Hasenscharte
- indonezie:
- celah bibir, sumbing
- japane:
- みつ口 [みつこう], 兎唇 [いぐち]
- pole:
- zajęcza warga, rozszczep wargi i podniebienia
- rumane:
- despicături labiale și palatine
- slovake:
- zajačia pera
- ukraine:
- заяча губа
dika lipo
(figure)
- 1.
- Fanfarono: se lipo dikiĝas, ventro maldikiĝas PrV .
- 2.
paŭtoRim.: Kaj kontraŭe, oni povas ankaŭ rezignacie montri malkontenton, humiliĝon per kunpremitaj lipoj: Mefres kunpremis siajn maldikajn lipojn [23].
23.
B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro XIV
- angle:
- pout
- beloruse:
- надзьмуцца, губы надзьмуць, губы закапыліць, грыбы надзьмуць
- ĉine:
- 撅嘴 [juēzuǐ], 噘 [juē], 呶 [nǔ]
- france:
- faire la moue, bouder
- germane:
- schmollen, einen Schmollmund machen 1. dicke Lippe (Angeberei) 2. Schmollmund, Schnute
- hungare:
- ajkát biggyeszti, duzzog
- indonezie:
- cebikan, cibiran bibir
- itale:
- fare il broncio
- nederlande:
- pruilen
- pole:
- wydęta warga, grymas niezadowolenia
- rumane:
- buzele mărunțite
- ruse:
- дуться, дуть губы
administraj notoj
~sono:
Mankas dua fontindiko.
~sono: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~a konsonanto: Mankas dua fontindiko.
~a konsonanto: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~-~a konsonanto: Mankas dua fontindiko.
~-~a konsonanto: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~-denta konsonanto: Mankas dua fontindiko.
~-denta konsonanto: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~a vokalo: Mankas dua fontindiko.
~a vokalo: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~sono: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~a konsonanto: Mankas dua fontindiko.
~a konsonanto: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~-~a konsonanto: Mankas dua fontindiko.
~-~a konsonanto: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~-denta konsonanto: Mankas dua fontindiko.
~-denta konsonanto: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~a vokalo: Mankas dua fontindiko.
~a vokalo: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
