*mor/o UV
*moro
-
Ĝenerala vivmaniero kaj kutima konduto
de iu popolo aŭ persono:
religiaj moroj
[1];
mi edukiĝis en bonaj moroj
[2];
ŝi metas al siaj laboristinoj nur unu postulon: nome, ke iliaj moroj estu
senmakulaj
Marta
;
konforme al la ĝisnuna moro, mi komencas mian parolon per […]
danko al la lando, kiu gastame nin akceptis
[3];
Las Casas predikis kontraŭ la moro de fumado, kiun oni heredis de la
kolonianoj
[4];
fariĝis moro en Izrael, ke ĉiujare
la filinoj de Izrael iras priplori la filinon de Jiftaĥ
[5];
la naturo ⫽ Konservas sian moron, kion ajn ⫽ La honto dirus
[6];
la tradiciaj, la novaj moroj;
alia tempo, aliaj moroj;
PrV
novaj sinjoroj ― novaj moroj
PrV
;
leĝo malaperas, moro daŭras
PrV
.
konvencio1,
kutimo2,
tradicio,
uzanco
1.
L. L. Zamenhof: Homaranismo, Pri la homaranismo
2. Don Miguel de Cervantes Saavedra: Don Kiĥoto de la Manĉo en Barcelono (5 ĉapitroj), Ĉapitro LXIII
3. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Tria Kongreso Esperantista en Cambridge en la 12a de aŭgusto 1907
4. Ludoviko Lazaro Zamenhof: Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto
5. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Juĝistoj 11:39-40
6. William Shakespeare, trad. L. L. Zamenhof: Hamleto, Reĝido de Danujo, Hamleto
2. Don Miguel de Cervantes Saavedra: Don Kiĥoto de la Manĉo en Barcelono (5 ĉapitroj), Ĉapitro LXIII
3. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Tria Kongreso Esperantista en Cambridge en la 12a de aŭgusto 1907
4. Ludoviko Lazaro Zamenhof: Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto
5. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Juĝistoj 11:39-40
6. William Shakespeare, trad. L. L. Zamenhof: Hamleto, Reĝido de Danujo, Hamleto
- angle:
- general custom, habitual conduct, mores
- beloruse:
- звычай
- ĉeĥe:
- nadložní humus, pokryvný humus, povrchový humus, surový humus
- ĉine:
- 习俗 [xísú], 習俗 [xísú]
- france:
- mœurs, style de vie, usages alia tempo, aliaj ~oj: autres temps autres mœurs.
- germane:
- Sitte, Brauch, Lebensart, Usus
- hispane:
- costumbre, modo de vida
- indonezie:
- adat
- japane:
- 風俗 [ふうぞく], 慣習 [かんしゅう], 風習 [ふうしゅう], 習わし [ならわし]
- nederlande:
- zede, gebruik (zede)
- pole:
- obyczaj, zwyczaj, obrzęd
- portugale:
- costume (de um povo), comportamento
- rumane:
- obicei, manieră, rit
- ruse:
- обычай ~oj: нравы, обычаи. alia tempo, aliaj ~oj: другие времена, другие нравы.
- slovake:
- mrav, obyčaj, správanie sa
- ukraine:
- звичай, норов, звичка (тварин)
bonmora
- Kiu havas bonajn morojn, kondutas laŭorde: tie knabinoj de bonmoraj familioj vivas sendistinge kun eksaj karceraninoj, publikulinoj, narkotistinoj [7].
7.
B. Cadei:
Se Dio frapetas la pordon de malliberejo, Espero Katolika, 1984:10
- beloruse:
- маральны, высокамаральны
- france:
- de bonnes mœurs
- germane:
- gesittet, wohlgesittet
- pole:
- obyczajny, moralny
- rumane:
- moral, modest
bonmoroj, bona moro
- beloruse:
- маральнасьць, абычайнасьць, звычаёвасьць
- france:
- bonnes mœurs
- germane:
- die guten Sitten
- pole:
- moralność
- rumane:
- morală
facilmora
- Kiu ne serioze, ne respondece rilatas al homoj laŭ la komunaj moroj: en sia juneco Liu Bang estis facilmora kaj malatentis klerulojn [9].
9.
-:
Liu Bang – fondinto de la dinastio Okcidenta Han, Ĉina Radio Internacia, [vidita en 2016]
- beloruse:
- лёгкіх звычаяў
- france:
- de mœurs légères
- germane:
- freizügig, ungezwungen, unbekümmert, leichtfüßig
- pole:
- lekkich obyczajów
- rumane:
- maniere ușoare
facilmoreco
-
Senzorga vivado laŭ facilaj moroj,
kun eventuala inklino al diboĉo.
severmoreco
- beloruse:
- лёгкія звычаі
- france:
- dévergondage, légèreté de mœurs
- germane:
- Freizügigkeit, Ungezwungenheit, Unbekümmertheit, Leichtfüßigkeit
- pole:
- bezwstyd, lekkie maniery
- rumane:
- tupeu, maniere ușoare
severmora
- Aganta skrupule laŭ principoj, sen devojiĝo, sen facilanimeco: timinda, severmora dommastrino [10]; leviĝi de l’ reĝa kasto ĝis la bramana kasto per longa severmora vivo [11].
10.
Cezaro Rossetti: Kredu min, sinjorino!, 1. Kiu Sin Enjungis, Devas Tiri.
11. H. A. Luyken: Mirinda Amo, Ĉapitro VIII
11. H. A. Luyken: Mirinda Amo, Ĉapitro VIII
- beloruse:
- строгіх звычаяў, суровы (у маралі)
- ĉine:
- 清苦 [qīngkǔ]
- france:
- austère (personne, milieu)
- germane:
- sittenstreng
- japane:
- 戒律の厳しい [かいりつのきびしい]
- pole:
- o ostrych obyczajach
- rumane:
- cu morală ascuțită
severmoreco
-
Vivado laŭ striktaj principoj,
atente al devoj prefere ol al plezuroj:
ĉe tiaj personoj vidiĝas nur malafabla seriozeco, malkvietaj
suspektoj, senkora severmoreco
[12].
facilmoreco
puritanismo2
12.
Ramo: Sankta Tereso de Jesu-infano, Espero Katolika, 1925-05 (9), p. 142a
- beloruse:
- строгія звычаі, суровасьць (у маралі)
- france:
- austérité
- germane:
- Sittenstrenge
- pole:
- surowość, szorstkość
- rumane:
- austeritate, ferocitate