^*sankt/a

1.

Respekteginda pro speciala religia karaktero: la Sankta Skribo; faru sanktajn vestojn por via frato Aaron [1]; observu la sabaton ĉar ĝi estas sankta por vi [2]; prenu la sanktan oleon kaj […] sanktoleu la altaron [3]; sanktolei reĝon [4]; en la sepa tago faru al vi sanktan kunvenon, nenia laboro estu farata en tiuj tagoj [5]; la Sankta Kruco ^Marta ; sankta devo ^Ifigenio ; katenoj sanktaj, tamen sklavaj ^Ifigenio ; rompi sian sanktan promeson ^Hamlet ; la sankta seĝo, trono, katedro (papa registaro); latino estas ankoraŭ la oficiala lingvo de la Sankta Seĝo [6].

a)

Epiteto de sanktulo aŭ sanktulino: sankta Petro [7]; sankta Johano ^PrV ; la Sankta Virgulino ^FK ; la monaĥejo de la Sankta Stefano ^FK .

b)

La epiteto de la tagoj de la Sankta Semajno: Sankta Ĵaŭdo; Sankta Vendredo; kaj ili venas ĉiujn fastajn tagojn ĝis la Sankta Sabato, kiu estas la tago antaŭ Pasko [8].sankta

2.

(figure) Kvazaŭreligie soleninda; plej respekteginda: amiko de la sankta ideo ^DL ; sub la sankta signo de l' espero, kolektiĝas pacaj batalantoj [9]; ho sankta Kabe, helpu [10]! sankta estas por ni la hodiaŭa tago [11]; en via buŝo la sankta vorto „amo“ malpuriĝas [12]; ho patriotismo, kiam fine via sankta nomo ĉesos esti armilo en la manoj de malhonestuloj [13]? la celo sanktigas la rimedojn.

Eminente, eksterordinare sankta: inter la sanktaj libroj de la judoj, la plej sanktega estas la Torao [14]; laŭdon kaj gloron al Vi, Sanktega Triunuo, unika kaj supera Dio! [15]; En Esperanto li (Johano Paŭlo la Dua) diras: „[…] Sanktega Maria akompanu Vin!“ [16].

(tr)

Fari sankta: per ĉi tiu tuko, kiu estas sanktigita, mi forpelos malproksimen de vi la malbonajn spiritojn [17]; Moseo malsupreniris de la monto al la popolo kaj sanktigis la popolon, kaj ili lavis siajn vestojn [18]; kiu malsanktigos la sabaton, tiu mortu [19]. profanikonsekri, beni, bapti

Loko aŭ domo de kulto: kvardek ses jarojn ĉi tiu sanktejo estis konstruata [20]. tabernaklo estis pretigita: la unua, en kiu estis la kandelabro kaj la tablo kaj la panoj de propono; ĝi estas nomata la Sanktejo [21]; ne permesu al viaj soldatoj sakrilegi la sanktejojn kaj ataki la pastrojn [22]; purigita kaj incensita, li iris en malgrandan kapelon, forŝiris de la pordo la argilan sigelon kaj eniris sola en la sanktejon, kie sur ebura lito ripozis la mirakla statuo de la dio Oziriso [23]; (figure) en la riĉan magazenon eniris virino ‐ en tiun sanktejon de riĉeco ŝi enŝoviĝis kiel fantomo ^Marta ; sur ilia standardo estas pentrita la kruco, kiu estas same la insigno de dio Kecalkoatl kaj staras skulptite el ŝtono en la sanktejo en Ĉolula [24]; Uluru, rokego en la centro de la kontinento kaj sanktejo por aborigena kulturo [25]; por la nepalanoj la religio estas parto de la ĉiutaga vivo: etaj sanktejoj estas en ĉiu strato kaj vilaĝo [26]. plejsanktejo, templo, preĝejo, kapelo, altaro

En diversaj religioj (kristanismo, islamo), mita aŭ historia persono al kiu la kredantoj atribuas piecon, favoron de dio(j) kaj rolon de peranto inter dio(j) kaj la homoj: loke honorata sanktulo (en la antikva eklezio kaj en ortodoksismo: persono kies publikan honoradon en sia episkopujo sankciis episkopo); li rememoris, kiel la sankta Elisabeto, kiam ŝi vivis ankoraŭ sur la tero, ŝi, la sanktulino de lia hejmo kaj de lia infaneco, la nobla dukino de Turingio, la alte eminenta sinjorino, mem iradis en la plej malriĉajn lokojn, kaj alportadis al la malsanuloj konsolon kaj refreŝigon [27]; halovino […], vespero de ĉiuj sanktuloj (vd Haloveno) [28]; ortodoksuloj tion faras ne dum la tago de ĉiuj sanktuloj [29]; se Dio ne volas, sanktulo ne helpos ^PrV .

Agnoski iun sanktulo (ago de eklezio): la papo Siksto la 5-a konsideris la monaĥon kiel martiron kaj pripensis sanktuligi lin [30]. enkanonigi

Religie malbona, malutila, malpia, diabla: la leĝo ekzistas ne por justulo, sed por homoj senleĝaj kaj malobeemaj, malpiaj kaj pekemaj, malsanktaj kaj profanaj [31]; sciu, ke la dogmaro, kiun vi deklaras, estas dogmaro de la malsankta spirito [32].

Asketo kiu konstante vivas sur la supro de kolona konstruaĵo: Ramajun estas nia plej fama kolonosanktulo [33].

Plej sankta loko ene de preĝejo, templo, kiu ofte estas malpermesita por aliro de publiko; aparte la plej sankta parto de la jerusalema templo: la kurteno faru por vi apartigon inter la sanktejo kaj la plejsanktejo [34]; li aranĝis ĉe la muro de la domo galeriojn ĉirkaŭ la muroj de la domo, ĉirkaŭ la templo kaj la plejsanktejo [35]; la tuta spaco sur la supro de la monto ĉirkaŭe estas plejsanktejo [36]; la plejsanktejon li aranĝis en la domo por tio, ke oni starigu tie la keston de interligo de la Eternulo [37].

La semajno kiu komenciĝas de la Palma Dimanĉo kaj antaŭas la kristanan Paskon: la Sankta Semajno en Sevilo estas katolika festo kiu rememoras, per gravaj artaj skulptaĵoj, ĉefe en strata ekspo[z]icio, la pasio kaj morto de Jesuo Kristo [38]; post la karnavalo, la katolika eklezio festas karesmon, kiu estas kvardek-taga periodo de spirita preparo por la Sankta Semajno [39].