*ambaŭUV
- I.
-
*ambaŭ
-
Du kune, ĉiuj du, du same,
duope:
rigardi per ambaŭ okuloj
PrV
;
vidvino havis du filinojn […], ili ambaŭ estis tiel malagrablaj kaj
tiel fieraj, ke oni ne povis vivi kun ili
[1];
ili ambaŭ estis nudaj, la homo kaj lia edzino, kaj ili ne hontis
[2];
ambaŭ sonĝis sonĝon, ĉiu sian apartan sonĝon en la sama nokto
[3];
mi kaptos vin per ambaŭ manoj
[4];
la tajloro rapide kolektis ŝtonojn en ambaŭ poŝojn
[5];
kial vi ne diris tion antaŭe? – ĉar vi […] – nu, ni
estas ambaŭ mensoguloj.
[6];
inspiro kaj konado de tekniko ambaŭ helpis la artiston […], kiam per
mano facila […] li ĵetis sur la paperon tiun faskon da linioj
Marta
;
oni ne devas intermiksi la homaranismon kun la esperantismo! ambaŭ ideoj estas
tre parencaj inter si, sed tute ne identaj
[7];
estas dezirinde fari diferencon inter la ambaŭ kazoj
[8];
dentoj mordas la langon, tamen ambaŭ sin amas
PrV
.
Rim. 1:
Uzo de la artikolo apud ‚ambaŭ‘ estas senutila kaj
malkonsilinda.
En LR Zamenhof mem skribas:
„kvankam mi ofte uzis la formon „la ambaŭ“, tamen mi opinias nun,
ke pli logike estas uzi la vorton „ambaŭ“
sen artikolo.“
Rim. 2:
Zamenhof atentigas, ke „la konjunkcian uzadon de ‚ambaŭ‘ en la frazo
ˣni loĝas en Londono ambaŭ en somero kaj en
vintroˣ
mi trovas tute ne aprobinda (estas konsilinde diri:
kiel en somero, tiel ankaŭ en vintro, aŭ
ne nur en somero, sed ankaŭ
en vintro)“LR.
1.
L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 112.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 2:253.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 40:54.
Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Du fratoj5.
Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, La kuraĝa tajloreto6.
John Merchant: Tri Angloj Alilande, Ĉapitro IV.7.
L. L. Zamenhof: Homaranismo, Homaranismo8.
L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, Dua Parto – Gramatiko
- afrikanse:
- beide
- albane:
- të dy
- amhare:
- ሁለቱም
- angle:
- both
- arabe:
- كلا
- armene:
- երկուսն էլ
- azerbajĝane:
- həm
- beloruse:
- абодва, абедзьве
- bengale:
- উভয়
- birme:
- နှစ်ဦးစလုံး
- bosne:
- oba
- ĉeĥe:
- oba, obě
- dane:
- både
- estone:
- nii
- eŭske:
- bai
- filipine:
- kapwa
- finne:
- molemmat, kumpikin
- france:
- tous deux, l'un et l'autre
- galege:
- tanto
- germane:
- beide
- guĝarate:
- બંને
- haitie:
- tou de
- haŭse:
- duka
- hebree:
- שני ה-, דו-
- hinde:
- दोनों
- hispane:
- ambos
- hungare:
- mindkettő
- igbe:
- ma
- indonezie:
- dua-duanya, keduanya
- irlande:
- dá
- islande:
- bæði
- itale:
- ambo, ambedue, entrambi
- japane:
- 両方 [りょうほう]
- jave:
- loro
- jide:
- ביידע
- jorube:
- mejeeji
- kanare:
- ಎರಡೂ
- kartvele:
- ორივე
- katalune:
- ambdós, tots dos
- kazaĥe:
- екеуі де
- kimre:
- ddau
- kirgize:
- экөө тең
- kmere:
- ទាំងពីរ
- koree:
- 모두
- korsike:
- tremindù
- kose:
- bobabini
- kroate:
- oboje
- kurde:
- herdû
- latine:
- et
- latve:
- abi
- laŭe:
- ທັງສອງ
- litove:
- abu
- makedone:
- и
- malagase:
- samy
- malaje:
- kedua-dua
- malajalame:
- രണ്ടും
- malte:
- kemm
- maorie:
- e rua
- marate:
- दोन्ही
- monge:
- ob
- mongole:
- аль аль нь
- nederlande:
- beide
- nepale:
- दुवै
- njanĝe:
- onse
- okcidentfrise:
- beide
- panĝabe:
- ਦੋਨੋ
- paŝtue:
- د دواړو
- pole:
- obaj, obie, obydwaj, obydwie, obydwoje, oboje
- portugale:
- ambos os/as
- ruande:
- byombi
- ruse:
- оба, обе
- samoe:
- uma e lua
- sinde:
- ٻنهي
- sinhale:
- දෙකම
- skotgaele:
- an dà chuid
- slovake:
- obidve, obe
- slovene:
- oboje
- somale:
- labada
- ŝone:
- zvose zviri zviviri
- sote:
- ka bobeli
- sunde:
- boh
- svahile:
- wote wawili
- taĝike:
- ҳарду
- taje:
- ทั้งสอง, ทั้งคู่
- tamile:
- இரண்டு
- tatare:
- икесе дә
- telugue:
- రెండు
- ukraine:
- як
- urdue:
- دونوں
- uzbeke:
- har ikkala
- vjetname:
- cả hai
- volapuke:
- bofik
- zulue:
- kokubili
- II.
-
- angle:
- bi-, ambi-
- beloruse:
- двух-, узаема- ~tranĉa glavo:
двухбаковавостры меч.
- finne:
- ~dekstra:
molempikätinen. ~tranĉa glavo:
kaksiteräinen miekka.
- germane:
- beid-, zwei-
- hebree:
- ~dekstra:
דו-ידי.
- pole:
- ~dekstra:
oburęczny. ~tranĉa glavo:
obosieczny miecz.
ambaŭdirekta,
ambaŭflanka,
ambaŭseksa,
ambaŭseksema
ambaŭdekstra
(uzanta ambaŭ manojn kiel dekstran);
ambaŭtranĉa glavo
[9];
rondan supron havis la trono malantaŭe,
kaj brakapogojn ambaŭflanke de la
sidloko
[10].