^*delikat/a

1.

(io) Neforte kaj neakre impresanta la sentumojn aŭ la spiriton, milda, dolĉa: delikata fajfo, bruo, tuŝo, paŝo, diferenco, deklivo, kiso; aŭdiĝis blovado de delikata venteto [1]; delikata sono de l' pluvo falanta sur molan teron^B ; sur la supraĵo de la dezerto kuŝas io delikata, senŝela, delikata kiel prujno sur la tero [ili] donis al ĝi la nomon manao [2]; delikata nebulo [3].

a)

Plaĉa per sia alta kvalito kaj nevulgareco: delikata manĝo, vino, parfumo, plezuro, esprimo, nuanco, koloro, punto, rideto; delikataj trajtoj, manoj; delikata tritika faruno [4]; li prenis bovidon delikatan kaj bonan kaj donis al la junulo, kaj tiu rapide pretigis ĝin. [5]; delikata fiŝo [6]; delikatledaj ŝuoj [7]. rafinita, subtila, nobla. poluri.

b)

Facile rompebla, facile difektebla: delikata teksaĵo, vazo, aparato; delikata kiel aranea reto; feliĉo estas delikata floro; delikata aĝo, sano, haŭto; li alligas al […] delikata vinberbranĉo la filon de sia azenino [8]; eksterordinare malgranda knabineto, delikata kaj ĉarma [9]; ŝia haŭto estis delikata kaj travidebla [10]. malforta, maldika.

c)

(figure) Facile malbonigebla, postulanta subtilan spiriton kaj grandan zorgon por sukcesi: mi ne povis diskuti kun virino pri tiel delikata afero [11]; delikata punkto, situacio, cirkonstanco. tikla.

2.

(iu) Facile impresebla, sentema, akresenta, subtila³, sagaca: delikata orelo, pesilo, spirito; delikata konanto de karakteroj.

a)

Taktoplena, diskreta, netroiganta, ne ofendema: delikata laŭdo; montri siajn delikatajn morojn [12].

b)

Malfacile kontentigebla; elektema, rafinita; trodelikata: viro delikata […] kaj tre alkutimiĝinta al lukso [13]; virino delikata inter vi kaj dorlotita, kiu neniam starigis sian piedon sur la tero pro dorlotiteco kaj delikateco [14]. postulema, frandema.

1.

Nekrude, netroe, milde: la vojo iris delikate supren; herboj delikate ondantaj; li delikate premis ŝian ŝultron; la reĝino delikate klinis la kapon [15]; ŝi povosciis ankaŭ kanti, tiel delikate kaj ĉarme, kiel oni neniam antaŭe aŭdis [16].

2.

Subtile: marmora ponto, fortika, sed konstruita tiel arte kaj delikate, kvazaŭ ĝi estus el puntoj kaj vitraj perloj [17]; pli delikate ol la flamo, tute ne videblaj por la homa okulo, ŝvebis malgrandaj etaj estaĵoj [18].

3.

Taktoplene: trakti iun delikate; la tribunaloj faru sian devon, sed delikate [19]; li estis meditplena, parolis trankvile, eĉ delikate, sed sur lia bela vizaĝo estis legebla necerteco [20].

4.

Lukse, malmodeste: jen tiuj, kiuj portas luksan vestaron kaj delikate vivadas [21].

Delikata objekto: ili dormadis sur molaj kusenoj […], manĝadis bonegajn delikataĵojn ^Marta ; delikataĵo por moŝtuloj [22]; ili tiel pruvas, pli kaj pli, la mirindan kapablon de Esperanto esprimi tute la delikataĵojn de la spirito kaj de la koro ^FK .

1.

(io) Forte kaj akre impresanta, kruda²: maldelikata laboro [23]; kun granda, maldelikata vizaĝo, kvazaŭ elhakita per hakilo, ŝi timigis min [24].

a)

Malplaĉa per sia malaltkvalito kaj vulgareco, kruda: neniam antaŭe li estis en tia maldelikata kaj needukita kompanio [25].

b)

Fortika, malfacile difektebla: oni vestis ŝin per kitelo el maldelikata saktolo [26]; unuj portis longajn vestojn el maldelikata drapo [27].

2.

(iu) Malakresenta, malsubtila, ne facile impresebla.

a)

Sentakta, nediskreta, troigema, ofendema: mi devas esti maldelikata kaj severa, se mi volas teni en ordo miajn filojn [28]; maldelikataj kreaĵoj, ili fortranĉis pecon de mia belega barbo [29].

Krude: li maldelikate tiris min antaŭen; vi regas super ili maldelikate kaj kruele [30]; ne konvenas tro maldelikate forpuŝi virinon, kiu amis vin [31]; la fratino maldelikate deŝiris la virgan vualon, kovranta la revojn de ŝia koro ^IK ; Volapük sonas tre sovaĝe kaj maldelikate, Esperanto estas plena je harmonio kaj estetiko ^EE . malkaresi

Krudulo, bruto²: ni ne englutas tiel multe kiel vi, avidaj maldelikatuloj [32]; tio estas maldelikatulo, la tutan vivon li persekutas barbarojn, oni do povas pardoni al li [33]; mi tute ne atendis, ke li estos tia maldelikatulo! prezentu al vi, kiam mi komencis mian riproĉan parolon, li tuj volis doni al mi du survangojn ^FK ! ŝtipo.