*respekt/o PV

*respekto

1.
Sento de estimo kaj submetiĝo, kiun oni havas antaŭ iu rangsuperulo aŭ antaŭ ia supereco: ŝi ricevis grandan respekton por lia vasta sciado [1]; en la komenco tio estis simpatio, kaj poste amo kaj respekto, ― respekto al ŝia senmakula pureco kaj nobla animo [2]; neniam mi povus doni al mia sinjoro konsilon, kiu malutilus la respekton al la leĝa povo [3]; se mi devas perdi la respekton de aliaj homoj, almenaŭ mi konservos la mian [4]. VD:admiro, aprezo, estimo, simpatio, timo
2.
Eksteraj signoj, per kiuj oni aperigas ĉi tiun senton: Mi estas patro, kie estas la respekto al Mi [5]? ĉiu kuris montri sian respekton al la nova imperiestro [6]; per movo plena de respekto li leviĝis, por saluti Martan Marta ; mian respekton al vi, Marja Antonovna [7]! VD:honoro, omaĝo, riverenco
angle:
respect
beloruse:
павага, пашана
ĉeĥe:
respekt, vážnost, úcta
france:
respect
germane:
Hochachtung, Respekt, Wertschätzung 1. Ehrfurcht 2. Ehrerbietung, Respektsbezeugung, respektvolles Auftreten, respektvolles Verhalten
hispane:
respeto
hungare:
tisztelet, megbecsülés
ide:
respekto
japane:
尊敬 [そんけい], 敬意 [けいい], 尊重 [そんちょう], 遵守 [じゅんしゅ]
nederlande:
eerbied, respect
pole:
respekt, szacunek, poszanowanie, poważanie
portugale:
respeito
ruse:
почтение, уважение
slovake:
rešpekt, vážnosť, úcta
svede:
respekt
tibete:
གུས་ཞབས་
ukraine:
пошана, шана, шаноба, повага, поважання

respekti

(tr)
1.
Havi senton de respekto al iu aŭ io: respektu vian patron kaj vian patrinon, por ke longe daŭru via vivo sur la tero [8]; oni jam ĉie nin respektas, kiel grandan potencon [9]; respektu Dion kaj reĝon kaj obeu la leĝon PrV ; kiu groŝon ne respektas, riĉecon ne kolektas PrV . VD:estimi, timi
2.
Montri per siaj agoj, ke oni respektas iun aŭ ion: kia malaltiĝo! pensis la scienculo, ke mi devas lin respekti kiel sinjoron kaj li kun mi parolas tute senceremonie [10]! tion, pri kio ĉiuj opinioj konsentas, oni devas respekti [11]; ĉu oni respektis lian izolecon […] aŭ simple timis viziti la princon en malfavoro [12]? se iu el ni ne respektus la promeson, aŭ perfidus la sekreton, falu sur lin malfeliĉoj kaj malhonoroj [13]; ĉi tiun vorton ni ĉiam respektu kiel sanktan ordonon [14]; respekti profesian konfidencon [15]; Adamo Rudzinski respektis la silentan suferon de la malriĉa virino Marta . VD:akcepti3, atenti, honori, konsideri, omaĝi, plenumi
HOM:re·spekt·i
8. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 20:12
9. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Kvara Kongreso Esperantista en Dresden en la 17a de aŭgusto 1908
10. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, La ombro
11. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Koboldo ĉe la butikisto
12. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XVII
13. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XXV
14. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Oka Kongreso Esperantista en Krakow en la 11a de aŭgusto 1912
15. Johán Valano: Ĉu vi kuiras ĉine?, 17
angle:
respect
beloruse:
паважаць, шанаваць
ĉeĥe:
ctít, mít v úctě, respektovat, vážit si
france:
respecter
germane:
1. achten, ehrerbietig behandeln, respektieren 2. respektieren, beachten, einhalten
hispane:
respetar
hungare:
1. tisztel, becsül 2. tiszteletben tart
ide:
respektar
japane:
尊敬する [そんけいする], 敬う [うやまう], 尊重する [そんちょうする], 遵守する [じゅんしゅする]
nederlande:
eerbiedigen, respecteren
pole:
szanować, darzyć szacunkiem, poważać, uznawać
ruse:
почитать, уважать
slovake:
mať v úcte, rešpektovať, vážiť si
svede:
respektera
ukraine:
шанувати, поважати

respekta

Sentanta, montranta respekton: la libristo faris denove respektan saluton Marta ; kun respekta pietismo ili skribis tion, kion ili aŭdis de popolaj rakontantoj, ŝanĝante nenion [16]; [la] bukedon [mi] remetis kun tre respekta servemo [17]; esprimi la plej respektan dankon [18]; lia servisto sekvis post respekta interspaco [19]. VD:afabla, deteniĝema, diplomata, ĝentila, modesta1, takta2
16. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Antaŭparolo de la tradukinto
17. Volter, trad. Eugen Lanti: Kandid aŭ la optimismo, Ĉapitro XXVIII
18. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Kvara Kongreso Esperantista en Dresden en la 17a de aŭgusto 1908
19. Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Ĉapitro Unua
beloruse:
пачцівы, паважлівы
ĉeĥe:
ohleduplný, uctivý, zdvořilý
france:
respectueux
germane:
respektvoll
hungare:
tisztelő, becsülő, tiszteletteljes
japane:
敬意のこもった [けいいのこもった], うやうやしい, 丁重な [ていちょうな]
nederlande:
eerbiedig
pole:
wyrażający szacunek, uniżony
ruse:
почтительный, уважительный
slovake:
ohľaduplný, zdvorilý, úctivý
ukraine:
ретроспективний

respektege

Montrante, ke iun aŭ ion oni rigardas gravega, valora, estiminda: en grupo respektege staris en angulo la pastraro de la ĉirkaŭaĵo, kvazaŭ devus okazi enterigo Fab3 ; en siaj malriĉaj, sed puraj kaj tre zorge flikitaj vestoj […] la knabo staris respektege, kvazaŭ li staris antaŭ la reĝo mem [20].
france:
déférent, révérencieux
germane:
ehrfürchtig, hochachtungsvoll
hungare:
hódoló tiszteletű, mélyen tisztelő
pole:
z wielkim szacunkiem
ruse:
почтительный

respektegi

(tr)
Senti aŭ elmontri grandan, admiran respekton: Mian sanktejon respektegu: Mi estas la Eternulo [21]; vi estas tiel grandaj saĝuloj, ke la tuta mondo devus respektegi vin [22]; en kian senfundan malesperon estis enabismiĝinta la animo de tiu malfeliĉulo, kiun li tiel plene respektegis en la pasinta tempo [23]; poste li ankaŭ respektegis la grandaĝulon, Hamul [24].
france:
révérer, vénérer
hungare:
mélyen tisztel, hódolattal adózik
pole:
czcić
ruse:
почитать

respektego

Granda estimo al iu supera, kvazaŭ netuŝebla: mi kliniĝos en Via sankta templo kun respektego al Vi [25]; mi rigardis lin kun ia respektego: kiom multe vi scias [26]! li mortis, ĉirkaŭata de l’ estimo kaj de la respektego de sia filo [27].
ĉeĥe:
velká úcta
france:
déférence, révérence (sentiment), vénération, piété
germane:
Ehrfurcht, Hochachtung
hungare:
mély tisztelet, hódolat
pole:
wielki szacunek
ruse:
почтение, почёт
slovake:
veľká úcta

respektinda

Pro siaj kvalitoj, aĝo, rango meritanta respekton: lia aspekto estis kiel la aspekto de anĝelo de Dio, tre respektinda [28]; vivas ja la respektinda reĝino Nikotris, al ŝi do apartenas la trono [29]; ŝiaj haroj estis arĝente blankaj kaj respektindaj [30]; kun bone ŝajnigitaj seriozeco kaj humileco, li diris kiel se li alparolus respektegindan sinjorinon [31]. VD:digna1, honorinda
angle:
respectable
ĉeĥe:
ctihodný, důstojný, úctyhodný
france:
respectable
germane:
ehrwürdig
hungare:
tisztelendő, becsülendő
ide:
respektinda
japane:
尊敬すべき [そんけいすべき], 尊重すべき [そんちょうすべき]
pole:
czcigodny, godny szacunku, wielebny, zacny
ruse:
почтенный, респектабельный
slovake:
úctyhodný
ukraine:
гідний пошани, поваги, респектабельний

malrespekta

Krude aganta, sen konsidero al homoj aŭ aferoj: viaj vortoj estas malrespektaj diris la knabino sulkigante la brovojn [32]; ŝi estas maldelikata kaj malrespekta, tamen bona virino [33]; la oficiro […], ĵetinte malrespektan rigardon sur mian figuron, ĝentile prononcas: „– bonan vesperon, fraŭlino AliceMetrop ! en la sono de lia voĉo estis aŭdebla io kruda, preskaŭ malrespekta [34]. VD:kruda3, malĝentila, malmodesta, sentakta
ĉeĥe:
neuctivý
france:
impertinent, insolent, irrespectueux
germane:
verachtend
hungare:
tiszteletlen, megvető, lenéző
japane:
軽蔑の [けいべつの], 侮蔑の [ぶべつの]
pole:
wyzywający, zuchwały
ruse:
наглый, нахальный, дерзкий, бесцеремонный
slovake:
neúctivý

malrespekti

(tr)
Senti, montri malestimon al iu aŭ io, ĉar oni rigardas ĝin ne inda: ili malrespektos siajn edzojn [35]; li malrespektas la pastrojn, mokas la miraklojn, ne kredas la diojn [36]! mi scias, ke vi jam malrespektas min, sed tamen vi ne forpelu min! mi ne eltenas la vivon sen vi [37]! li malrespektas sian infanecan amikinon, tiun kompatindan junulinon [38]. VD:malami, malestimi, malŝati
angle:
disrespect
ĉeĥe:
neuposlechnout, opovrhovat, pohrdat, porušit (nerespektováním), znevážit
france:
manquer de respect, mépriser
germane:
verachten
hungare:
megvet, lenéz
japane:
軽蔑する [けいべつする], 侮る [あなどる], 軽視する [けいしする]
pole:
nie uszanować, bezcześcić, wzgardzić, pogwałcić
ruse:
презирать
slovake:
nerešpektovať, pohŕdať, porušiť, prestúpiť zákaz
ukraine:
зневажати

malrespekto

Sento, elmontro de tio, ke oni rigardas iun aŭ ion malgrava, neaminda: bela traktato pri amikeco inter du ŝtatoj, kiu komenciĝas per malrespekto al la ambasadoro [39]! neniam mi toleros[…] tian ofendan malrespekton viaflanke [40]; [ili] montris malrespekton, kredeble senpripense aŭ pro troeco de junula ŝercemo, al du senhelpaj, timemaj knabinoj el la kamparo [41].
angle:
disrespect
beloruse:
непавага
ĉeĥe:
nerespektování, neuposlechnutí, pohrdání, porušení, znevážení
france:
impertinence, insolence, irrespect
germane:
Missachtung, Verachtung
hungare:
megvetés, lenézés, tiszteletlenség
japane:
軽蔑 [けいべつ], 侮蔑 [ぶべつ], 蔑視 [べっし], 軽視 [けいし]
pole:
brak respektu, nieposzanowanie
ruse:
дерзость, наглость, нахальство, бесцеремонность, презрение
slovake:
zneváženie

memrespekto

Memestimo: la princo respondis kun vere reĝa memrespekto [42]; kelkaj emoj pereas dum aliaj forfalas, tiel ke memrespekto establiĝas en la spirito de la junulo [43]; Ŝjangzi devas rezigni la monon por konservi sian memrespekton [44]; [li] oferas sian memrespekton kontraŭ humiliga sekureco [45].
42. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XI
43. Platono: La Respubliko (πολιτεια), Parto Ok
44. Lao She, trad. Wang Chongfang: Kamelo Ŝjangzi, 1988
45. Garbhan MacAoidh: Sutroj kaj saŭdadoj, Monato, 2000/12, p. 25
angle:
self esteem, self-esteem, self respect, self-respect, self confidence, self-confidence
beloruse:
самапавага
bulgare:
самоуважение
ĉeĥe:
důstojnost, sebeúcta
france:
estime de soi
germane:
Selbstachtung, Selbstwertgefühl
hispane:
autoestima
itale:
autostima
japane:
自尊 [じそん], 自尊心 [じそんしん], 自重 [じじゅう]
pole:
pewność siebie, poczucie własnej wartości
slovake:
dôstojnosť, sebaúcta
ukraine:
самоповага

senrespekte al

(prepoziciaĵo)
Ne agante malsame pro, senkonsidere al, indiferente al: ĉiuj homoj estas gefratoj, unu homa familio, senrespekte al ties diferencoj pri sperto, kulturo, aĝo, kompreno [46].
46. A. Rawlinson: Renkonte kun la Spirito, 2004
beloruse:
без павагі да, без пашаны да
france:
sans égard pour
germane:
ohne Rücksicht auf, ungeachtet von
pole:
bez szacunku dla

administraj notoj