^*intern/a

1.

Ena de la limoj de objekto, de korpo aŭ de iu fermita spaco; malekstera: li eniris en internan ĉambron kaj ploris tie [1]; li starigis la kerubojn meze de la interna parto de la domo [2]; li konstruis la internan korton el tri vicoj da ĉirkaŭhakitaj ŝtonoj [3]; al la flanko interna la ringa montaro estis tute kruta kaj formis grandegan rondvalon [4]; la interna flanko de la urba murego [5]; la internan flankon [de la felo] oni turnis eksteren [6]; la interna flanko de la kovrilo estis ornamita per pejzaĝo [7]; la patrino zorgis mem pri la internaj aferoj de la domo kaj la patro pri la eksteraj ^Fab3 ; en ĉiun el la urnoj metis iun internan organon de l' mortinto [8].

2.

Ena de la limoj de lando, kontraste al la eksterlando: Ministerio pri Internaj (enlandaj) Aferoj ^EeP ; interna milito kaj internaj konfliktoj [de Srilanko] [9]; ŝtata terorismo interna kaj ekstera [10].

3.

(figure) Koncernanta la spiritajn, moralajn ecojn, kontraste kun la korpaj, materiaj: kvankam nia ekstera homo kadukiĝas, tamen nia interna homo renoviĝas tagon post tago [11]; ŝiaj okuloj spegulis ŝian internan (kaŝitan, latentan) amon [12]; interna trankvileco [13]; multe elnaĝis en ĝia memoro […] kvazaŭ interna voĉo dirus al ĝi: ankaŭ min oni rememoros [14]! mediti pri sia propra interna esenco [15]; mi ekkonis mian internan naturon, la parencecon kiun mi havas kun la poezio [16]; post momento de interna batalo li diris laŭte […] [17]; ni devas antaŭ ĉio bone klarigi al ni la internan ideon de la Esperantismo [18].

4.

[19] (p.p. punkto en topologia spaco, rilate al subaro A) Tia, ke A inkluzivas ĉirkaŭaĵon de ĝi: cirklo estas kurba linio, kies ĉiuj punktoj estas en egala distanco al interna punkto, nomata centro [20].

1.

En iu koncerna objekto: mi staras ekster la domo, kaj li estas interne [21]; la pordo estis ne tute fermita, kaj profunde el interne sonis mallaŭta kaj agrabla muziko ^DL ; [ili] rigardis internen tra fendo [22]; la arkeo[n…] ŝmiru […] per peĉo interne kaj ekstere [23]; ekstere honoro, interne doloro ^PrV .

2.

En sia spirito, animo, pensado ktp: Sara ekridis interne (amuziĝis sen tro montri tion) [24]; ŝiaj okuloj parolis pli interne kaj pli profunde al la koro ^FK ; jen estas la tempo por agi, diris Mathilde interne kaj pripensadis, kiel ŝi mem povus helpi ^FK ; tio ĉi estas la pordo de la domo de Dio, respondis al li voĉo el interne, nur sanktuloj havas la rajton enveni tien ^FK ; fajron sentas mi interne, vivi ankaŭ mi deziras ^VivZam ; granda kranio, sed interne nenio ^PrV .

ene

(prepoziciaĵo)

En, inter la limoj de, sub la eksteraĵo de: [li] donis al ĉiuj en la manojn […] kruĉojn, kun torĉoj interne de la kruĉoj [25]; Li vokis Moseon en la sepa tago el interne de la nubo [26]; sur la cedroj interne de la domo estis skulptitaj tuberoj kaj floroj [27]; fiereco kaj tima zorgo malfacile kaj kruele batalis interne de ŝi ^Marta .

1.

La interna parto, spaco: la ekstero de tiu ĉi homo estas pli bona, ol lia interno [28]; la infanoj interpuŝiĝis en ŝia interno [29]; la pastroj eniris en la internon de la domo [30]; tio pruvas […] ke en la interno de la palaco ni havas perfidulojn [31]; ŝian spiriton kaptis mallumaj furioj, elkoviĝintaj sur la fundo de ŝia ribeliĝinta interno ^Marta ; amo por li kaj memoro pri li staras en mia interno kiel altaroj ^Marta .

2.

[32]malfermaĵo.

Tio, kio estas enhavata en la interno de io: [ŝi] parolis kun li pri […] l' internaĵo kaj eksteraĵo de l' homo ^DL ; [ili] diras, ke la internaĵo de la tero konsistas el fajra fandita maso ^FK ; la internaĵo de la dometo konsistis el malgranda kaverno, kies tri kvaronojn okupis granda rusa forno ^FK ; la ŝipo kuŝiĝis sur flanko kaj la akvo eniris en la internaĵon de la ŝipo ^FK ; nur tiu, kiu eliros el via internaĵo, estos via heredanto [33]; manĝu ĝin […] rostitan sur fajro kun ĝiaj kapo, kruroj, kaj internaĵoj (organoj) [34]; Kiu do vi estas, // Vi, kies voĉo kruelege turnas // La plej profundan mian internaĵon ^Ifigenio ? [ili] elŝutas el kofroj ilian internaĵon [35]; ŝiaj fratinoj elnaĝis el la internaĵo de la maro [36]. ekipaĵo, enhavo, intesto, kerno¹

1.

Meti en la internon de, igi interna: kiam infanoj dekomence internigas laŭleĝemon en sin […] ili kreskinte rektigas kio ajn estis antaŭe renversita en la civito ^Rsp ; tute internigita devoteco en la praktika ĉiutaga vivo [37]; mi tiom internigis la ritmon de la lecionoj, ke mi preskaŭ povis senrigarde diveni la minuton [38]. enigi, gravuri², parkerigi, registri², sorbi³

2.

Meti en fermitan institucion: mi konjektis, ke tie minimume estas mil infanoj internigitaj ^VaK ; atentindan helpon donis la servo al internigitoj en Francio: unue al la ekzilitoj el Hispanio kaj poste al la forpelitaj Judoj el Germanio kaj Pollando ^EeP ; via hejmlando estas kontestata, kaj tial ni devas meti vin en internigejon ^MortulŜip ; [ili] estis cetere fermitaj tute aparte, kiun lokon mi ne scias kiel nomi: interniga lagero, aŭ frenezulejo, el kie ili neniam rajtis elveni al la homa publika vivo ^VaK ; post 1918 Sovetio instalis koncentrejojn por internigi kontraŭulojn de la tiama reĝimo [39]. enprizonigi, malliberigi, matrikuli

1.

Ano de la propra rondo, socio ktp: ĉu vi ne juĝas la internulojn, dum la eksterulojn juĝas Dio? forigu el inter vi la malvirtulon [40];

2.

Interna lernanto, kiu loĝas kune kun aliaj lernantoj en la koncerna institucio: mi eniris […] en kolegion, kiel internulo ^ChL ; pli da lernejanoj signifos, ke necesos novaj dormejoj por internuloj [41].

Lernejo, kie lernantoj (la internuloj) loĝas kune: la nova internulejo povis malfermiĝi [42]; ekster la urbocentro, troviĝas Ekonomia Mezlernejo, en kies internulejo okazos la programo [43].

La interno de lando, kun certa distanco al la limoj aŭ bordoj: [tie] ekzistas golfeto kun strandeto […] kaj nur de tie oni povas penetri en la landinternon [44]; konsumantoj de luksaj varoj […] inkluzivas ankaŭ la mezan klason relative riĉan, […] en la ĉina landinterno tiu klaso konsistas el ĉirkaŭ 13 milionoj da homoj [45]; la iliroj vivis antaŭ ĉirkaŭ 2400 jaroj krom en Dalmatio ankaŭ en norda kaj centra Albanio kaj vaste landinterne [46]; policanoj kaptis kelkajn ponkanajn skoltojn, kiuj sukcesis trapasi la landlimon kaj enŝteliĝi en la landinternon [47].