^*pac/o ^UV

1.

Stato de nacio aŭ tribo, kiu ne estas militanta: (frazaĵo) se vi volas pacon, preparu militon ; en tempo de paco [1]; la artoj de la paco; armita paco (dum kiu ĉiu sin pretigas por milito).

2.

Stato de socio, gento, familio... inter kies anoj ne estas malakordo aŭ malkonsento: ili vivu inter si en paco [2]; ili foriris de li en paco [3]; la paco kaj silento regas [4]; paco al lia cindro (vd ripozi) ^PrV . akordo, harmonio, konkordo, konsento

1.

Estanta en paco: severa netuŝebleco de nia fundamento estas [...] kondiĉo por nia regula kaj paca progresado [5]; tiuj homoj estas pacaj kun ni [6]; pacaj kunvenoj; pace diskutadi.

2.

(figure) Ne malkvietiganta la animon: nokto sankta, nokto paca [7]; paca silento, ke ne blovas eĉ vento ^PrV ; estis trankvile kaj pace en la buduareto [8]. kvieta¹

3.

Celanta pacon: nia diligenta kolegaro en laboro paca ne laciĝos [9].

Deziranta, favoranta kaj helpanta pacon, evitanta batalojn aŭ malkonsentojn: ĉar estontecon havas homo pacema [10].

(tr)

1.

Fari, ke iu aŭ io restu paca, akordigi: Li eĉ liajn malamikojn pacigas kun li [11]; jen estas la sola rimedo por pacigi Eŭropon; (figure) pacigi la logikon kun la tradicio [12].

2.

Fari ke iu aŭ io estu denove paca: pacigi malkonsenton, ribelon, disputon; pacigaj admonoj. kvietigi

Iu, kiu zorgas pri paco, kiu solvas konfliktojn perante inter la partioj: malico estas en la koro de malbonintenculoj, sed ĉe la pacigantoj estas ĝojo [13]; via nomo Vilfrido, cetere, estas […] antikva anglosaksa nomo kaj signifas „pacfaranto“ aŭ „paciganto“ [14]; la respubliko Basel […] decidis konservi neŭtralecon en interkantonaj disputoj, kaj uzis tiun sintenon ĝuste kiel paciganto en kelkaj okazoj [15]; viro […]respektata kiel spertulo pri la leĝoj kaj paciganto en okazoj de disputo [16]. arbitracianto, mediaciisto, mediatoro¹, ombudo

(ntr)

Firmigi pacajn rilatojn, estingi kverelojn: se vi [...] memoras, ke via frato havas ion kontraŭ vi, lasu tie vian oferon antaŭ la altaro, kaj foriru, unue paciĝu kun via frato [17]; venas […] paciĝo post malpaco ^PrV ; (figure) mi ne povas paciĝi kun tiu ideo.

Pacifismo: al la emocie kortuŝitaj zelotoj de l' pacismo, kiuj oportune kunportas siajn armilojn, restis la kutima agado: kun agitaj banderoloj en la mano almozpeti por mildigi forajn suferojn de aliajn [18]; LDP publike proponis amendon por limigi la pacismon kaj bazajn homajn rajtojn entenatajn en la nuna konstitucio [19]; post propraj spertoj en la norda Irako, li forlasis striktan pacismon [20].

Pacifisto: internaciistoj, pacistoj, homaramantoj celas forigi el la mondo la militon [21]; mi estas same pacisto kaj kontraŭ la militoj […] mi hontas pro krimoj faritaj de kroatoj en la lasta milito [22]; apogante israelajn pacistojn, iuj povas aserti, ke la israela ŝtato subpremas la palestinan popolon [23].

Reciproka rezigno je milito, kverelo, malakordo: naskiĝos baldaŭ la serena tago de ĝenerala interpaciĝo [24]; tio […] povus montri vojon al interpaciĝo kun judismo kaj islamo, kiuj ambaŭ ja ege emfazas la unuecon de Dio [25].

Inklina al kvereloj, malkonsentoj, perfortoj: malpacema edzino estas kiel konstanta gutado [26]; episkopo devas esti sen riproĉo, [...] ne kolerema, ne drinkema, ne malpacema [27]; malpacemulo [28]. kolerema

Malgranda, bagatela, malgrava kverelo: neniam ĝis nun okazis inter ili ia malpaceto [29].

(ntr)

Esti en malpaca stato: pro limoj kaj baroj malpacas najbaroj ^PrV ; pli bone estas havon fordoni ol kun homoj malpaci ^PrV .

Malakordi kaj ekdisputi, kvereli aŭ batali: malpaciĝinta frato estas pli obstina ol fortikigita urbo [30]; knaboj ludas, malpaciĝas, batiĝas – kelkfoje eĉ sange, – homoj grandaĝaj [...] volas preni la manon unu de la alia [31].

Stato de malakordoj inter homoj aŭ homgrupoj: estis malpaco inter la paŝtistoj de la brutaro de Abram kaj la paŝtistoj de la brutaro de Lot [32]; kolerema homo kaŭzas malpacojn [33]; rabado kaj perfortado estas antaŭ mi, leviĝas disputoj kaj malpaco [34]. milito

(tr)

Post malpaco estigi denove pacon inter homoj: li deziris repacigi ilin, dirante: ho viroj, vi estas fratoj [35]; malsaĝulo malpacigis kaj dek saĝuloj repacigi ne povas ^PrV ; timu lupon edukitan kaj malamikon repacigitan ^PrV ; vorto repaciga [36]; vi devas repacigi Serpentdion, kaj li deprenos la malbenon de sur vi [37].

(ntr)

Iĝi denove paca, rebonigi siajn interrilatojn: Dio repaciĝis kun la tero [38]; restis al mi ankoraŭ io, por kio mi povas repaciĝi kun la ofenditaj leĝoj [39]; ili […] etendas al siaj antaŭaj malamikoj la manon de repaciĝo [40].